ذکر نیکى به پدر و مادر، بلافاصله بعد از مبارزه با شرک، و قبل از دستورهاى مهمى همانند تحریم قتل نفس، و اجراى اصول عدالت، دلیل بر اهمیّت فوق العاده حق پدر و مادر در دستورهاى اسلامى است.
این موضوع زمانى روشن تر مى شود که توجه کنیم به جاى «تحریم آزار پدر و مادر» که هماهنگ با سایر تحریم هاى این آیه است، موضوع احسان و نیکى کردن، ذکر شده است، یعنى نه تنها ایجاد ناراحتى براى آن ها حرام است، بلکه احسان و نیکى درمورد آنان نیز لازم و ضرورى است.
و جالب تر اینکه کلمه «احسان» را به وسیله «ب» متعدى ساخته و فرموده است: (وَبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا)، و مى دانیم که احسان گاهى با «الى» و گاهى با «ب» ذکر مى شود، اگر با «الى» ذکر شود، مفهوم آن نیکى کردن است، هر چند غیرمستقیم و با واسطه باشد، اما هنگامى که با «ب» ذکر مى شود معنى آن نیکى کردن مستقیم و بدون واسطه است، بنابراین، آیه تأکید مى کند که موضوع نیکى به پدر و مادر را باید آن قدر اهمیت داد که شخصاً و بدون واسطه به آن اقدام نمود.(1)
توحید و نیکى به پدر و مادر(2)
در آیات 23 تا 24 سوره اسراء چنین مى خوانیم: (وَقَضَى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ اِلاَّ اِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا اِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلاهُمَا فَلا تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً کَرِیماً * وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِى صَغِیراً)؛ «و پروردگارت فرمان داده که جز او را نپرستید! و به پدر و مادر نیکى کنید! هرگاه یکى از آن دو، یا هر دو، نزد تو به سن پیرى رسند، کمترین اهانتى به آنها روا مدار! و بر آنها فریاد مزن! و گفتار (لطیف و سنجیده و) بزرگوارانه