فَأبى إلّا بُخلاً فَتَزدَرِدُهُ؛ در روز رستاخیز آتش دوزخ با سه گروه سخن مى گوید : زمامداران، دانشمندان و ثروتمندان. به زمامداران مى گوید: اى کسانى که خدا به شما قدرت داد اما اصول عدالت را به کار نبستید! و در این هنگام آتش آن ها را مى بلعد همان گونه که پرندگان دانه کنجد را. به دانشمند مى گوید: اى کسى که ظاهر خود را براى مردم زیبا ساختى، اما به معصیت خدا پرداختى! سپس او را مى بلعد.
و به ثروتمند مى گوید: اى کسى که خداوند به تو امکانات وسیعى بخشید و از تو خواست مختصرى از آن را انفاق کنى، اما تو بخل کردى! سپس او را نیز مى بلعد».
خطر دانشمندانى که دانش خود را در اختیار جباران قرار دهند(1)
در آیات 175 تا 178 سوره اعراف آمده است: (وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذِى آتَیْنَاهُ آیَاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطَانُ فَکَانَ مِنَ الْغَاوِینَ * وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَکِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ أَوْ تَتْرُکْهُ یَلْهَث ذَّلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِآیَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ * سَاءَ مَثَلاً الْقَوْمُ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِآیَاتِنَا وَأَنفُسَهُمْ کَانُواْ یَظْلِمُونَ * مَن یَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِى وَمَن یُضْلِلْ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ)؛ «و سرگذشت کسى که آیات خود را به او دادیم: بر آن ها بخوان که سرانجام خود را از آن تهى ساخت و شیطان در پى او افتاد، و از گمراهان شد! و اگر مى خواستیم، (مقام) او را با این آیات (و علوم الهى) بالا مى بردیم ولى (اجبار، برخلاف سنت ماست؛ پس او را به حال خود رها کردیم) و او به پستى گرایید و از هواى نفس خود پیروى کرد! مَثَل او همچون سگ (هار) است که اگر به او حمله کنى، زبانش را بیرون مى آورد، و اگر او را به حال خود واگذارى، باز زبانش را بیرون مى آورد؛ (گویى چنان تشنه دنیا است که هرگز سیراب نمى شود!) این