در مکه در سال هاى نخستین بعثت، بلکه در تمام دوران عمرش انجام داد و به همین دلیل و به سبب وجود همین زیربناى محکم، نهال اسلام به سرعت رشد کرد و جوانه زد و شاخ و برگ آورد.
آنچه در این سوره آمده نمونه زنده و بسیار گویایى از این برنامه حساب شده است: دستور به عبادت دو سوم یا حداقل یک سوم از شب، آن هم همراه با تلاوت و دقت در آیات قرآن مجید تأثیر عجیبى در روح مسلمانان گذاشت، و آن ها را براى قبول «قول ثقیل» و «سبح طویل» آماده ساخت. این حرکت ها و ناشئه هاى شبانه که به تعبیر قرآن «اشدّ وطأ» و «أقوم قیلا» بود سرانجام کار خود را کرد و گروهى اندک از توده هاى محروم و قشرهاى مستضعف و دربند، چنان ساخته شدند که براى حکومت بر بخش عظیمى از جهان شایستگى پیدا کردند.
و امروز نیز اگر ما مسلمانان بخواهیم عظمت و قدرت دیرین را بازیابیم، راه همین راه، و برنامه همین برنامه است. هرگز نباید انتظار داشته باشیم با افرادى ضعیف و ناتوان از نظر تفکر و ایمان، افرادى که پرورش هاى لازم فرهنگى و اخلاقى را نیافته اند سیطره «یهود» را از قلب کشورهاى اسلامى براندازیم و دست زورگویان و ابرجنایتکاران را از ممالک اسلامى کوتاه کنیم. این سخنى است دامنه دار، اما آنجا که کس است یک حرف بس است!
2. تلاوت قرآن همراه با تفکر
از روایات اسلامى به خوبى استفاده مى شود که فضیلت تلاوت قرآن در زیاد خواندن آن نیست، بلکه در خوب خواندن و تدبّر و اندیشه در آن است.
جالب اینکه در ذیل آیه فوق که دستور مى دهد: آنچه از قرآن براى شما میسر است بخوانید (فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنْهُ) روایتى از امام على بن موسى الرضا (علیه السلام) آمده است که از جدش چنین نقل مى فرماید: «ما تَیَسَّرَ مِنهُ لَکُم فِیهِ خُشُوعُ القَلبِ وَ صَفاءُ