صفحه ١٧٥

باشند و پیشانى را بر درگاهش بسایند، به ویژه از عبادت هاى شبانه و راز و نیاز با او مدد گیرند که اگر این امور رعایت شود پیروزى حتمى است، و اگر در پاره اى از مراحل مصیبت و شکستى رخ دهد در پرتو این اصول مى توان آن ها را جبران کرد. برنامه زندگى پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و دعوت و رسالت او سرمشق مؤثرى براى رهروان این راه است.

براى بحث، بهترین روش را برگزینید(1)
در آیه 46 سوره عنکبوت مى خوانیم: (وَلا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْکِتَابِ اِلاَّ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ اِلاَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِى أُنزِلَ اِلَیْنَا وَأُنزِلَ اِلَیْکُمْ وَاِلَهُنَا وَاِلَهُکُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ)؛ «و با اهل کتاب جز به نیکوترین روش مجادله نکنید، مگر کسانى از آنان که ستم کردند؛ و(به آنها) بگویید: ما به تمام آنچه از سوى خدا بر ما و شما نازل شده ایمان آورده ایم و معبود ما و شما یکى است و ما دربرابر او تسلیم هستیم».
«لا تجادلوا» از ماده «جدال» در اصل به معنى تابیدن طناب و محکم کردن آن است. این واژه درمورد ساختمان محکم و مانند آن نیز به کار مى رود و هنگامى که دو نفر به بحث مى پردازند و درحقیقت هر کدام مى خواهد دیگرى را از عقیده اش برگرداند به این کار مجادله گفته مى شود. به کشتى گرفتن نیز «جدال» مى گویند، و به هر حال منظور در این جا بحث و گفتگوهاى منطقى است.
تعبیر به (الَّتِى هِیَ أَحْسَنُ)، تعبیر بسیار جامعى است که تمام روش هاى صحیح و مناسب مباحثه را شامل مى شود، چه در الفاظ، چه درمحتواى سخن، چه در آهنگ گفتار، و چه در حرکات دیگر همراه آن.
بنابراین مفهوم این جمله این است که باید الفاظ شما مؤدبانه، لحن سخن