معارف بوک

مى شود، اعم از خانه هاى یازده گانه اى که انسان براى صرف طعام وارد آن مى شود، و یا غیر آن از خانه هاى دوستان و خویشاوندان یا غیر آن ها، زیرا هیچ دلیلى بر محدودیت مفهوم وسیع آیه نیست.
همچنین درباره اینکه منظور از سلام کردن بر خویشتن چیست، بعضى آن را به معنى سلام کردن بعضى بر بعضى دیگر دانسته اند، همان گونه که در داستان بنى اسرائیل در سوره بقره آیه 54 مى خوانیم: «فاقتلوا انفسکم»: «بعضى از شما، بعضى دیگر را به عنوان مجازات باید به قتل برسانند».
بعضى دیگر از مفسران آن را به معنى سلام کردن بر همسر و فرزندان و خانواده دانسته اند، چراکه آن ها به منزله خود انسان اند، و لذا تعبیر به «انفس» شده است. در آیه مباهله(1) نیز این تعبیر دیده مى شود، واین نشان مى دهد که گاهى نزدیکى شدید یک فرد به دیگرى سبب مى شود که از او تعبیر به «نفس» (خود انسان) کنند، آن گونه که نزدیک بودن على (علیه السلام) به پیامبر (صلی الله علیه و آله) سبب این تعبیر شد. بعضى از مفسران نیز آیه فوق را اشاره به خانه هایى مى دانند که شخص در آن ساکن نیست، که انسان هنگام ورود به آنجا با این عبارت بر خویشتن سلام مى کند: «السَّلامُ عَلَینا مِن قِبَلِ رَبِّنا؛ درود بر ما از سوى پروردگار ما» ـ یا ـ «السَّلامُ عَلَینا وَعَلى عِبادِ اللّهِ الصّالِحینَ؛ درود بر ما و بر بندگان صالح خدا».
ما فکر مى کنیم منافاتى میان این تفسیرها نباشد. هنگام ورود به هر خانه اى باید سلام کرد، مؤمنان بر یکدیگر، و اهل منزل بر یکدیگر، و اگر هم کسى نباشد، سلام کردن بر خویشتن، چراکه همه این ها درحقیقت به سلام بر خویش باز مى گردد.
لذا در حدیثى مى خوانیم که وقتى تفسیر این آیه را از امام باقر (علیه السلام) سؤال کردند، در جواب فرمود: «هُوَ تَسلیمُ الرَّجُلِ عَلى أهلِ البَیتِ حینَ یَدخُلُ ثُمَّ یَرُدّونَ