معارف بوک

درباره منظور جمله (فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ) گفتگو بسیار است: جمعى آن را به نماز شب تفسیر کرده اند که در لابه لاى آن حتماً آیات قرآن خوانده مى شود، و بعضى گفته اند که منظور همان تلاوت قرآن است، هرچند در اثناى نماز نباشد، سپس بعضى مقدار آن را به پنجاه آیه، و بعضى به یک صد آیه، و بعضى دویست آیه، تفسیر کرده اند، ولى هیچ یک از این اعداد دلیل خاصى ندارد، بلکه مفهوم آیه این است که هر مقدارى که انسان به زحمت نمى افتد قرآن بخواند.
بدیهى است که منظور از «تلاوت قرآن» در اینجا تلاوتى است به عنوان درس و فراگیرى براى خودسازى و پرورش ایمان و تقوا.
سپس مى افزاید: «خداوند مى داند که گروهى از شما بیمار مى شوند، و گروهى دیگر براى تحصیل معاش و ابتغاء فضل الهى راهى سفر مى گردند، و گروه دیگرى در راه خدا جهاد مى کنند، و این امور مانع از آن خواهد شد که عبادات شبانه را در نصابى که قبلاً تعیین شده به طور مداوم انجام دهند»؛ (عَلِمَ أَن سَیَکُونُ مِنکُم مَّرْضَى وَآخَرُونَ...). همین سبب دیگرى براى تخفیف این برنامه است، لذا بار دیگر تکرار مى کند: «حال که چنین است آن مقدار که براى شما ممکن است و توانایى دارید در شب از قرآن تلاوت کنید»؛ (فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنْهُ).
آیا تلاوت مقدار ممکن از قرآن که در این آیه دو بار به آن امر شده، واجب است یا جنبه مستحب دارد؟ بعضى گفته اند: بدون شک مستحب است، و بعضى احتمال وجوب داده اند، چراکه تلاوت قرآن موجب آگاهى از دلایل توحید، و ارسال رسل، و اعجاز این کتاب آسمانى، و فراگیرى سایر واجبات دین مى شود، بنابراین تلاوت قرآن مقدمه واجب است و واجب مى باشد.
ولى باید توجه داشت که در این صورت لازم نیست قرآن را شبانه بخوانند و یا در اثناى نماز شب، بلکه بر هر مکلفى واجب است که براى تعلیم و تربیت و آگاهى از اصول و فروع اسلام، و همچنین حفظ قرآن و رساندن آن به نسل هاى