معارف بوک

به خداوند شنوا و دانا از شیطان رجیم پناه مى برم، و هم به او پناه مى برم از اینکه نزد من حضور یابند».
البته این پناه بردن نباید به لفظ و سخن محدود باشد، بلکه باید در اعماق روح و جان نفوذ کند، به گونه اى که انسان هنگام تلاوت قرآن از صفات شیطانى جدا گردد و به صفات الهى نزدیک شود، تا موانع فهم کلام حق از محیط فکر او برخیزد و او جمال دلاراى حقیقت را به درستى ببیند. بنابراین پناه بردن به خدا از شیطان، هم در آغاز تلاوت قرآن لازم است و هم در تمام مدت تلاوت، هرچند به زبان نباشد.
3. قرآن را باید به صورت «ترتیل» تلاوت کرد، یعنى شمرده، و همراه با تفکر: (وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً).(1) امام صادق (علیه السلام) در تفسیر این آیه مى فرماید: «إنَّ القُرآنَ لا یُقرَاُ هَذرَمَةً، وَلکِن یُرَتَّلُ تَرتیلاً، إذا مَرَرتَ بِآیَةٍ فیها ذِکرُ النّارِ وَقَفتَ عِندَهَا، وَتَعَوَّذتَ بِاللّهِ مِنَ النّارِ؛ قرآن را تند و دست و پا شکسته نباید خواند، بلکه باید به آرامى تلاوت کرد، هنگامى که به آیه اى مى رسى که در آن ذکر آتش دوزخ شده است توقف مى کنى (و مى اندیشى) و به خدا از آتش دوزخ پناه مى برى».
4. علاوه بر ترتیل، دستور به «تدبر و تفکر» در آیات قرآن آمده است، آنجا که مى گوید: (أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ)؛ «آیا آن ها در قرآن نمى اندیشند؟».(2) در حدیثى مى خوانیم که اصحاب و یاران پیامبر (صلی الله علیه و آله) قرآن را ده آیه ده آیه از پیامبر (صلی الله علیه و آله) مى آموختند، و ده آیه دوم را فرا نمى گرفتند مگر اینکه آنچه را از علم و عمل در آیات نخستین بود بدانند.(3) و در حدیث دیگرى از پیامبر (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: «اَعرِبوا القُرآنَ وَالتَمِسوا غَرائبَهُ؛ قرآن را فصیح و روشن بخوانید و از شگفتى هاى مفاهیم آن بهره گیرید».(4)