صفحه ٢٤٨

قرآن مى گوید: (وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ)؛ «اگر اهل شهرها و آبادى ها ایمان مى آوردند و تقوا پیشه مى کردند، به یقین برکات آسمان و زمین را بر آن ها مى گشودیم».(1)
و نیز مى گوید: (وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجاً * وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ)؛ «و هرکس از (مخالفت خدا) بپرهیزد خداوند راه نجاتى براى او فراهم مى کند و او را از جایى که گمان ندارد روزى مى دهد».(2)
و نیز به همین دلیل، نقش انفاق را در وسعت روزى یادآور شده ومى گوید : (اِن تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَاعِفْهُ لَکُمْ)؛ «اگر به خدا قرض الحسنه دهید (و در راه او انفاق کنید) آن را براى شما مضاعف مى گرداند».(3)
شاید نیاز به تذکر نداشته باشد که در زندگى اجتماعى، از میان رفتن یک فرد یا یک گروه، زیانش متوجه همه اجتماع مى شود، و به همین دلیل نگهدارى افراد و کمک به آن ها براى کل اجتماع بازده دارد (گذشته از جنبه هاى معنوى و انسانى).
خلاصه اینکه اگر نظام حاکم بر اقتصاد جامعه، نظام تقوا و درستى و پاکى و تعاون و همکارى و انفاق باشد بدون شک چنین جامعه اى نیرومند و سربلند خواهد شد. اما اگر به عکس، نظام استثمار و تقلب و چپاول و تجاوز و فراموش کردن دیگران باشد چنین جامعه اى از نظر اقتصادى نیز عقب مانده خواهد بود و رشته زندگى مادى آن ها نیز متلاشى مى شود.
لذا در روایات اسلامى، به تلاش و کوشش همراه با تقوا براى کسب روزى