معارف بوک

در حدیثى دیگرى از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل شده که در تفسیر این آیه فرمود: «مِن شُبُهاتِ الدُّنیا وَمِن غَمَراتِ المَوتِ وَشَدائِدِ یَومِ القِیامَةِ؛ خداوند پرهیزکاران را از شبهات دنیا و حالات سخت مرگ و سختى هاى روز قیامت رهایى مى بخشد».(1)
این تعبیر، ثابت مى کند که گشایش امور براى اهل تقوا منحصر به دنیا نیست، بلکه قیامت را نیز شامل مى شود.
و در حدیث دیگرى از همان حضرت (صلی الله علیه و آله) آمده است: «مَن أکثَرَ الإستِغفارَ جَعَلَ اللّهُ لَهُ مِن کُلِّ هَمٍّ فَرَجاً وَمِن کُلِّ ضیقٍ مَخرَجاً؛ هرکس بسیار استغفار کند (و لوح دل را از زنگار گناه بشوید) خدا براى او از هر اندوهى گشایشى، و از هر تنگنایى راه نجاتى قرار مى دهد».(2)
جمعى از مفسران گفته اند: آیه دوم سوره طلاق، درباره «عوف بن مالک» نازل شده که از یاران پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود. دشمنان اسلام فرزندش را اسیر کردند و او به محضر پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و از این ماجرا و فقر و تنگدستى شکایت کرد. حضرت فرمود: تقوا پیشه کن و شکیبا باش و بسیار ذکر لا حول ولا قوّة الا بالله را بگو! او این کار را انجام داد، ناگهان در حالى که در خانه اش نشسته بود فرزندش از در وارد شد. معلوم گردید که از یک لحظه غفلت دشمن استفاده کرده و فرار نموده و حتى شترى از دشمن را نیز با خود آورده است (اینجا بود که آیه فوق نازل شد و از گشایش مشکل این فرد باتقوا و رسیدن روزى او از جایى که انتظارش را نداشت خبر داد).(3)
ذکر این نکته نیز لازم است که هرگز مفهوم آیه این نیست که انسان تلاش و کوشش براى زندگى را به دست فراموشى بسپارد و بگوید: در خانه مى نشینم