صفحه ١٢٨

و بى گناهى خویش را ثابت کنند، چنین گفتند: «تنها ایرادى که تو به ما دارى این است که ما به آیات پروردگار خود، هنگامى که به سراغ ما آمد، ایمان آورده ایم» یعنى ما نه اخلالگریم، نه توطئه و تبانى خاصى بر ضد تو کرده ایم، نه محرک ما براى ایمان به موسى (علیه السلام) این بوده است که زمام قدرت را به دست بگیریم و نه مردم این کشور را از سرزمین خود بیرون کنیم و خودت نیز مى دانى که ما این کاره نیستیم، بلکه ما وقتى حق را دیدیم و نشانه هاى آن را به خوبى شناختیم به نداى پروردگار خود پاسخ گفتیم و ایمان آوردیم و تنها گناه ما در نظر تو همین است و بس! درحقیقت آن ها با جمله نخست به فرعون نشان دادند که هرگز از تهدید او نمى هراسند و با شهامت به استقبال همه حوادث، حتى مرگ و شهادت مى شتابند و با جمله دوم به اتهاماتى که فرعون بر آن ها وارد کرده بود، با صراحت پاسخ گفتند.
جمله «تنقم» از ماده «نقمت» (بر وزن نعمت) در اصل به معنى انکار کردن چیزى با زبان یا با عمل و نیز به معنى مجازات نمودن است، بنابراین آیه بالا، هم ممکن است به این معنى باشد که تنها ایراد تو به ما این است که ایمان آورده ایم، و یا به این معنى باشد که مجازاتى که مى خواهى انجام دهى به دلیل ایمان ماست. سپس روى از فرعون برتافتند و متوجه درگاه پروردگار شدند و از او تقاضاى صبر و استقامت کردند، زیرا مى دانستند که بدون حمایت و یارى او، توانایى مقابله با این تهدیدهاى سنگین را ندارند، لذا گفتند: «پروردگارا! پیمانه صبر را بر ما فرو ریز و ما را تا پایان عمر با اخلاص و باایمان بدار!»؛ (رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْراً وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِینَ).
جالب اینکه آن ها با جمله (أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْراً) چنین اظهار داشتند که چون خطر به آخرین درجه رسیده است، تو نیز آخرین درجه صبر و استقامت را به ما مرحمت کن (زیرا «افرغ» از ماده «افراغ» به معنى ریختن ماده سیالى از ظرف است به طورى که ظرف از آن خالى شود).