معارف بوک

سپس براى تأکید و تأیید این واقعیت اضافه کند: «اگر این موضوع را نمى دانید بروید و از اهل اطلاع بپرسید»؛ (فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لا تَعْلَمُونَ).
«ذکر» به معنى آگاهى و اطلاع است و «اهل ذکر» مفهوم وسیعى دارد که همه آگاهان و اهل اطلاع را در زمینه هاى مختلف شامل مى شود واگر بسیارى از مفسران اهل ذکر را در اینجا به معنى علماى اهل کتاب تفسیر کرده اند نه به این معنى است که اهل ذکر مفهوم محدودى داشته باشد، بلکه درواقع از قبیل تطبیق کلى بر مصداق است، زیرا سؤال درباره پیامبران و رسولان پیشین و اینکه آن ها مردانى از جنس بشر با برنامه هاى تبلیغى و اجرایى بودند قاعدتاً باید از دانشمندان اهل کتاب و علماى یهود و نصارى بشود، درست است که آن ها یا مشرکان در تمام جهات هم عقیده نبودند، ولى همگى در این جهت که با اسلام مخالفت داشتند، هماهنگ بودند، بنابراین علماى اهل کتاب براى بیان حال پیامبران پیشین منبع خوبى براى مشرکان محسوب مى شدند.
«راغب» در مفردات مى گوید: «ذکر» دو معنى دارد: گاهى به معنى حفظ و گاهى به معنى یادآورى است، البته این یادآورى ممکن است به وسیله دل باشد (که ذکر درونى و باطنى محسوب مى شود) وممکن است به وسیله زبان باشد (که ذکر لفظى محسوب مى گردد) و اگر مى بینیم به قرآن، ذکر گفته شده به همین دلیل است که حقایقى را بازگو مى کند.
آیه بعد مى گوید: «اگر شما از دلایل روشن پیامبران و کتب آن ها آگاه نیستید به آگاهان مراجعه کنید»؛ (بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ). «بیّنات» جمع «بیّنه» به معنى دلایل روشن است و ممکن است در اینجا اشاره به معجزات و سایر دلایل اثبات حقانیت انبیا باشد. «زبر» جمع «زبور» به معنى کتاب است، در واقع «بیّنات»، دلایل اثبات نبوت را مى گوید و «زبر» اشاره به کتاب هایى است که تعلیمات انبیا در آن جمع بوده است.