معارف بوک

هزار یا بیشتر و کمتر از آن جدا کرده و با آن صله رحم مى کند و از قوم خود سختى را برمى دارد».(1)
تفاوت «سائل» با «محروم» این است که «سائل» حاجت خود را مى گوید و تقاضا مى کند، ولى «محروم» کسى است که شرم و حیا مانع تقاضاى اوست، و در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «محروم کسى است که در کسب و کار زحمت مى کشد ولى زندگى او پیچیده شده است».(2)
این حدیث نیز مناسب همان تفسیرى است که ذکر شده، زیرا چنین اشخاصى کمتر روى سؤال دارند.(3)
به هر حال انجام این کار از یک سو اثر اجتماعى دارد و با فقر و محرومیت مبارزه مى کند و از سوى دیگر روى کسانى که به آن عمل مى کنند اثر اخلاقى مى گذارد و قلب و جانشان را از حرص و بخل و دنیاپرستى مى شوید.
آیه بعد به سومین ویژگى آن ها اشاره کرده، مى فرماید: «کسانى که به روز جزا ایمان دارند»؛ (وَالَّذِینَ یُصَدِّقُونَ بِیَوْمِ الدِّینِ).
و درباره ویژگى چهارم مى گوید: «و کسانى که از عذاب پروردگارشان بیمناک اند»؛ (وَالَّذِینَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ).
«چراکه هیچ کس را از عذاب پروردگار در امان نمى بینند»؛ (اِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَیْرُ مَأْمُونٍ). آن ها از یک سو به روز جزا ایمان دارند، و با توجه به تعبیر «یصدقون» که فعل مضارع است و دلالت بر استمرار دارد، آن ها پیوسته توجه دارند که حساب و کتاب و جزایى در کار است.