معارف بوک

تعبیر به «ان» اشاره به این است که عامل منحصر در این گونه موارد همان کبر و خودبرتربینى است، و الّا چگونه ممکن است انسان بدون دلیل و مدرک، این همه بر گفتار خود ایستادگى کند؟!
«صدور» (سینه ها) در این جا اشاره به قلب هاست و منظور از قلب، روح و جان و فکر است که در آیات قرآن بارها به این معنى آمده است.
بعضى از مفسران «کبر» را در آیه فوق به معنى «حسد» تفسیر کرده اند و عامل مجادله آن ها را حسادتشان نسبت به پیامبر (صلی الله علیه و آله) و مقام معنوى و ظاهرى او مى دانند، در حالى که «کبر» در لغت به این معنى نیست، ولى ممکن است ملازم آن باشد، چراکه افراد متکبر و خودمحور معمولاً حسود نیز هستند، همه مواهب را براى خود مى خواهند و از اینکه دیگران از نعمت ها بهره گیرند ناراحت مى شوند.
سپس مى افزاید: «آن ها هرگز به هدف خود نخواهند رسید»؛ (مَّا هُم بِبَالِغِیهِ).
هدف آنان این است که خود را بزرگ ببینند، فخر بفروشند و بر جامعه حکومت کنند، اما جز ذلت و زیردست بودن بهره اى نخواهند گرفت، نه به هدفى که از کبر و غرور دارند مى رسند و نه به هدفى که براى مجادله هاى باطل و بى اساس دارند که حق را ابطال کنند و باطل را بر کرسى بنشانند.
در پایان آیه به پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستور مى دهد که از شر این گونه افراد مغرور و خودخواه و بى منطق به خدا پناه ببرد: «اکنون که چنین است به خدا پناه ببر که او شنوا و بیناست»؛ (فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ اِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ).
هم سخنان بى اساس آن ها را مى شنود و هم توطئه ها و اعمال زشت شان را مى بیند. نه تنها پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)، بلکه همه رهروان راه حق باید در طوفان هاى حوادث دربرابر ستیزه جویان بى منطق، خود را به خدا بسپارند.
لذا یوسف (علیه السلام) پیامبر بزرگ خدا هنگامى که دربرابر طوفان هوس هاى زلیخا قرار مى گیرد مى گوید: (مَعَاذَ اللّهِ اِنَّهُ رَبِّى أَحْسَنَ مَثْوَایَ)؛ «به خدا پناه مى برم! عزیز