معارف بوک

ولى از آن جا که صبر و استقامت دربرابر هجوم این مشکلات عظیم کار آسانى نیست و پیمودن این راه دو توشه خاصى لازم دارد، در آیه بعد مى افزاید:
«نام پروردگارت را هر صبح وشام به یاد آور»؛ (وَاذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ بُکْرَةً وَأَصِیلاً).
«و شبانگاه براى او سجده کن، و مقدار زیادى از شب او را تسبیح گوى» (وَمِنَ اللَّیْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَیْلاً طَوِیلاً). تا در سایه آن «ذکر» و این «سجده» و «تسبیح»، نیروى لازم و قدرت معنوى و پشتوانه کافى را براى مبارزه با مشکلات این راه فراهم سازى.
«بکرة» (بر وزن نکته) به معنى آغاز روز است و «اصیل» نقطه مقابل آن یعنى شامگاهان و آخر روز است.
بعضى گفته اند اطلاق این واژه بر آخر روز با توجه به اینکه از ماده «اصل» گرفته شده، به این سبب است که آخر روز، اصل و اساس شب را تشکیل مى دهد.
از بعضى از تعبیرات استفاده مى شود که «اصیل» گاه به فاصله میان ظهر و غروب اطلاق مى گردد (مفردات راغب)، و از بعضى دیگر برمى آید که «اصیل» به اوایل شب نیز گفته مى شود، چراکه آن را به «عشى» تفسیر کرده اند و «عشى» آغاز شب است، چنان که نماز مغرب و عشا راه «عشائین» مى گویند، حتى از بعضى کلمات استفاده مى شود که «عشى» از زوال ظهر تا صبح فردا را نیز شامل مى شود (مفردات راغب).
ولى با توجه به اینکه «اصیل» در آیه شریفه درمقابل «بکرة» (صبحگاهان) قرار گرفته، و بعد از آن نیز سخن از عبادت شبانه به میان آمده، روشن مى شود که منظور، همان طرف آخر روز است. به هر حال این دو آیه درحقیقت بیانگر لزوم توجه شبانه روزى و مستمر به ذات مقدس پروردگار است.
بعضى آن را به خصوص نمازهاى پنج گانه، یا به اضافه نماز شب، یا خصوص نماز صبح و عصر و مغرب و عشا تفسیر کرده اند، ولى ظاهر این است که این