معارف بوک

و شما در راه گمراهى، بلکه مى گوید: «ما یا شما در راه هدایتیم یا در ضلالت» تا در فکر روند که نشانه هاى هدایت و ضلالت در کدامین گروه است؟
و یا اینکه مى گوید: «روز قیامت خداوند در میان همه ما داورى مى کند و هرکس را به آنچه لایق است جزا مى دهد».
البته انکار نمى توان کرد که این ها همه درمورد کسانى است که به هدایت آن ها امید باشد، وگرنه قرآن با دشمنان لجوج و ستمگر و بى رحم که امیدى به پذیرش آن ها نیست طور دیگرى برخورد مى کند.
بررسى روش بحث هاى پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و امامان (علیهم السلام) با مخالفانشان الگوى بسیار زنده اى براى این موضوع است، به عنوان نمونه به آنچه از امام صادق (علیه السلام) در این زمینه در کتب حدیث آمده توجه کنید:
در مقدمه حدیث معروف توحید «مفضل بن عمر» چنین مى خوانیم:
او مى گوید: من در کنار قبر پیغمبر (صلی الله علیه و آله) بودم و در عظمت مقام پیامبر (صلی الله علیه و آله) اندیشه مى کردم، ناگهان دیدم «ابن ابى العوجاء» (مرد مادى معروف) وارد شد و در گوشه اى نشست به طورى که سخنش را مى شنیدم. هنگامى که دوستانش اطراف او جمع شدند شروع به گفتن سخنان کفرآمیزى کرد که نتیجه آن انکار نبوت محمّد (صلی الله علیه و آله) و از آن بالاتر انکار خداوند تبارک و تعالى بود. بسیار شیطنت آمیز و حساب شده بیان کرد.
من از شنیدن سخنان او سخت خشمگین و ناراحت شدم، برخاستم و فریاد زدم: اى دشمن خدا! راه الحاد پیش گرفتى؟ و خداوندى که تو را در بهترین صورت آفرید انکار کردى؟ «ابن ابى الوجاء» رو به من کرد و گفت: «تو کیستى؟ اگر از دانشمندان علم کلامى دلیل بیاور تا از تو پیروى کنیم و اگر نیستى سخن مگو، و اگر از پیروان جعفر بن محمّد صادق هستى او این چنین با ما سخن نمى گوید و مانند برخورد تو برخورد نمى کند. او از این بالاتر را از ما شنیده