معارف بوک

مى دانیم که در شب هاى مهتابى به ویژه شب چهاردهم ماه که «بدر کامل» است، ستارگان در نور ماه محو مى شوند، و جالب اینکه در مقایسه عالم و عابد در حدیث دیگرى از پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمده است: «فَضلُ العالِمِ عَلَى العابِدِ کَفَضلِ القَمَرِ لَیلَةَ البَدرِ عَلى سائِرِ الکَواکِبِ؛ برترى عالم بر عابد همچون برترى ماه در شب بدر، بر سایر ستارگان است».(1)
جالب اینکه عابد کارى را انجام مى دهد که هدف آفرینش انسان است، یعنى عبادت، ولى از آنجا که روح عبادت معرفت است عالم بر او برترى فوق العاده دارد.
منظور از آنچه درباره برترى عالم بر عابد در روایات فوق آمده، فاصله عظیم میان این دو است، و لذا در حدیث دیگرى تفاوت میان این دو به جاى یک درجه، یک صد درجه ذکر شده که فاصله هر درجه با درجه دیگر، مقدار حرکت سریع اسب در هفتاد سال است.(2)
این نیز واضح است که مقام شفاعت در قیامت از آن هر کسى نیست، بلکه مقام مقربان درگاه خداست، اما در حدیثى از پیامبر (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: «یَشفَعُ یَومَ القِیامَةِ ثَلاثَةٌ: الأنبِیاءُ ثُمَّ العُلَماءُ ثُمَّ الشُّهَداءُ؛ سه گروه در قیامت شفاعت مى کنند، پیامبران، علما و شهیدان».(3)
درحقیقت موفقیت در مسیر تکامل و جلب خشنودى خدا و قرب او مرهون دو عامل است: ایمان و علم یا آگاهى و تقوا و هیچ کدام بدون دیگرى براى هدایت و پیروزى کافى نیست.