به تناسب بحث هاى گذشته پیرامون توحید و شرک و اهمیت و عظمت قرآن و حکمتى که در این کتاب آسمانى به کار رفته، در آیات مورد بحث و چند آیه بعد از آن، سخن از «لقمان حکیم» و بخشى از اندرزهاى مهم این مرد الهى در زمینه توحید و مبارزه با شرک به میان آمده، و مسائل مهم اخلاقى نیز که در اندرزهاى لقمان به فرزندش منعکس مى باشد بازگو شده است. این اندرزهاى ده گانه، هم مسائل اعتقادى را به طرز جالبى بیان مى کند، هم اصول وظایف دینى، و هم مباحث اخلاقى را.
در نخستین آیه مى فرماید: «ما به لقمان حکمت دادیم و به او گفتیم که براى خدا شکرگزارى کن، چراکه هر کس شکر نعمت او را ادا کند، به سود خویش شکر کرده، وهر کس کفران کند، زیانى به خدا نمى رساند، چراکه خداوند، بى نیاز و ستوده است.
براى «حکمت» معانى فراوانى ذکر کرده اند، مانند «شناخت اسرار جهان هستى» و «آگاهى از حقایق قرآن» و «رسیدن به حق از نظر گفتار وعمل» و«معرفت و شناسایى خداوند».
اما همه این معانى را مى توان یک جا جمع کرده و در تفسیر حکمت چنین گفت: حکمتى که قرآن از آن سخن مى گوید و خداوند به لقمان عطا فرموده بود «مجموعه اى از معرفت و علم، و اخلاق پاک و تقوا و نور هدایت» بوده است.
در حدیثى از امام موسى بن جعفر (علیه السلام) مى خوانیم که در تفسیر این آیه براى «هشام بن حکم» فرمود: «مراد از حکمت، فهم و عقل است».(1)
در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم که در تفسیر این آیه فرمود:
«أوتِیَ مَعْرِفَةَ إمامَ زَمانِهِ؛ حکمت این است که لقمان نسبت به امام و رهبر الهى
تعلیم و تربیت در تفسیر نمونه ج1
بخش دوم: تربیت و سازندگى/ نظام خانواده