صفحه ٣٥٣

از نظر اجتماعى، افراد مجرد کمتر احساس مسئولیت مى کنند و به همین علت انتحار و خودکشى در میان مجردان بیشتر دیده مى شود و جنایات هولناک نیز از آن ها بیشتر سرمى زند.
هنگامى که انسان از مرحله تجرد به مرحله زندگى خانوادگى گام مى گذارد شخصیت تازه اى در خود مى یابد و احساس مسئولیت بیشترى مى کند، و این است معنى احساس آرامش در سایه ازدواج.
«مودّت» و «رحمت» نیز در حقیقت «ملاط» و «چسب» مصالح ساختمانى جامعه انسانى است، چراکه جامعه از فرد فرد انسان ها تشکیل شده، همچون ساختمان عظیم و پرشکوهى که از آجرها و قطعات سنگ ها تشکیل مى گردد؛ اگر این افرادِ پراکنده، و آن اجزاى مختلف، با هم ارتباط وپیوند پیدا نکنند «جامعه» یا «ساختمانى» به وجود نخواهد آمد.
آن کس که انسان را براى زندگى اجتماعى آفریده، این پیوند و ربط ضرورى را نیز در جان او ایجاد کرده است.
تفاوت میان «مودت» و «رحمت» ممکن است از جهات مختلفى باشد:
1. «مودت» انگیزه ارتباط در آغاز کار است، اما در پایان که یکى از دو همسر ممکن است ضعیف و ناتوان شود و قادر به خدمتى نباشد «رحمت» جاى آن را مى گیرد.
2. «مودت» درمورد بزرگ ترهاست که مى توانند به هم خدمت کنند، اما کودکان و فرزندان کوچک در سایه «رحمت» پرورش مى یابند.
3. «مودت» در بیشتر موارد جنبه متقابل دارد، اما «رحمت» یک جانبه و ایثارگرانه است، زیرا براى بقاء یک جامعه گاهى خدمات متقابل لازم است که سرچشمه آن مودت است و گاهى خدمات بلاعوض که نیاز به ایثار و رحمت دارد.