صفحه ٢٨

فرستادیم؛ تا آیات ما را بر شما بخواند و شما را پاکیزه سازد و به شما کتاب و حکمت بیاموزد و آنچه را نمى دانستید به شما یاد دهد».(1)
همچنین در آیات 30 و 31 سوره بقره، حضرت آدم (علیه السلام) را از پرتو تعلیم و تربیت حق، مسجود ملائکه مى خواند:
(وَاِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلاَئِکَةِ اِنِّى جَاعِل فِى الْأَرْضِ خَلِیفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِیهَا مَن یُفْسِدُ فِیهَا وَیَسْفِکُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَ قَالَ اِنِّى أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ * وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاء کُلَّهَا...)؛ «و (به یادآور) هنگامى را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: «من بر روى زمین، جانشینى [= نماینده اى] قرار خواهم داد. فرشتگان گفتند: «(پروردگارا) آیا کسى را در آن قرار مى دهى که فساد و خونریزى کند؟! حال آنکه ما تسبیح و حمد تو را به جا مى آوریم، و تو را تقدیس مى کنیم (و براى جانشینى شایسته تریم)». فرمود: «من حقایقى را مى دانم که شما نمى دانید.» سپس تمام علم اسماء [= علم اسرار آفرینش و نام گذارى موجودات] را به آدم آموخت».
در روایات اسلامى نیز از تعلیم و تربیت سخن بسیار به میان آمده است، به عنوان نمونه پیامبر گرامى (صلی الله علیه و آله) به على (علیه السلام) مى فرماید: «لاَِنْ یَهْدِىَ اللهُ عَلَى یَدَیْکَ رَجُلاً خَیْرٌ لَّکَ مِمّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ؛ اینکه خداوند یک نفر را به دست تو هدایت کند برایت از آنچه خورشید بر آن طلوع مى کند بهتر است».(2)
آیین مقدس اسلام، تعلیم و تربیت را حقّ واجب کودک و فرزند بر پدر شمرده است؛ امام سجاد (علیه السلام) براى انجام این مسئولیت خطیر از خداوند استمداد مى کند: «وَأَعِنِّی عَلَى تَرْبِیَتِهِمْ وَتَأْدیبِهِمْ وَبِرِّهِمْ؛ پروردگارا! مرا براى تربیت وتأدیب و نیکى به فرزندانم یارى نما!».(3)