صفحه ٩٦

انسان مي تواند خود را کنترل کند و واکنشي نشان ندهد، اما وقتي متناسب با سطح تحمل انسان، هيجان غضب در او برانگيخته شد، نمي تواند خود را کنترل کند و در مواردي حتي ناخواسته دست به کاري مي زند که در شرايط عادي تصور انجام آن نيز به ذهنش خطور نمي کرد. با مثال مزبور مي توان دريافت جواني که چشمش به منظره هاي تحريک آميز و پرجاذبه افتاده و به دنبال چشم، دلش نيز گرفتار شده و در نتيجه هيجان جنسي در او برانگيخته شده است، به چه عاقبت و فرجام شومي گرفتار مي آيد. 

راه هاي کنترل غرايز و هيجانات نفساني
بنابراين، با توجه به آنکه با غلبه يافتن هيجانات نفساني در انسان، عقل و انديشه رخت برمي بندند و حتي آموزه هاي اخلاقي و شرعي نيز تأثيري در انسان نمي بخشند و مقاومت در برابر هيجانات براي نوع افراد، بسيار دشوار است، بايد بکوشيم که عوامل برانگيزاننده و تقويت کننده هيجانات و احساسات در ما راه نيابد و سعي کنيم در محيط و شرايطي قرار نگيريم که هيجانات تحريک و تقويت شوند. چون اگر هيجانات و احساسات، در انسان، به نقطه اوج خود رسيدند، او نظير کسي است که در سراشيبي مي دود و وقتي سرعت گرفت، ديگر نمي تواند خود را کنترل کند و در نتيجه سقوط مي کند. براي اينکه کسي به وسيله مشاهده فيلم مبتذل منحرف نگردد بايد قبل از آنکه چنين فيلمي در اختيارش قرار گيرد، از محيط گناه و دوستان آلوده و فاسدي که فيلم هاي فاسد را توزيع مي کنند دوري کند. براي اينکه به گناهان و مفاسد اخلاقي مبتلا نگردد، از معاشرت با افراد فاسد خودداري کند و الا اگر انسان اقدامات پيشگيرانه را انجام نداد و به مشاهده فيلم فاسد پرداخت و يا بر اثر معاشرت با افراد آلوده به دام گناه و فساد گرفتار شد، ديگر نمي تواند خود را کنترل کند و به گناه و فساد خود را نيالايد. براي اين منظور شايسته است با کساني که به مسائل اخلاقي و روان شناختي آشنايي