عوامل حرمان از مناجات با خدا
با توجه به عظمت مناجات با خدا و اهميت ارتباط با معبود و نقشي که در سعادت دنيوي و اخروي انسان دارد و خسارتي که حرمان از اين توفيق بزرگ الهي متوجه انسان مي کند، بايسته است عواملي را که باعث مي گردند انسان از مناجات خدا لذت نبرد و از آن محروم بماند بشناسيم. در برخي از روايات اين عوامل معرفي شده اند و از جمله در حديث معراج درباره يکي از عوامل حرمان از درک مناجات با خدا، پروردگار عالم خطاب به حبيب خود رسول الله(صلى الله عليه وآله) مي فرمايد:
يا أحمد لو صَلَّى العبدُ صلاه أهلِ السماءِ والأرضِ ويصومُ صيامَ أهلِ السماءِ والأرضِ ويَطوِي مِنَ الطعامِ مِثلَ الملائکه ولَبِسَ لباسَ العاري ثُمّ أرى في قلِبِه مِنْ حُبِّ الدّنيا ذرّهً أو سُمْعَتِها أو رِئاستِها أو حُليِّها أو زينتِها لا يُجاوِرُني في داري وَلأَنزِعَنَّ من قلِبِه مَحّبتي (ولَأُظلِمنَّ قلبَهُ حتّي يَنساني ولا أُذيقُه حلاوه مَحبّتي)؛(11) «اي احمد، اگر بنده اي به اندازه اهل آسمان و زمين نماز بخواند و روزه بگيرد و چونان فرشتگان از خوردن غذا دوري گزيند و لباس عابدان بپوشد، سپس در قلب او ذره اي از حب دنيا، يا خودنمايي و ريا، يا رياست، يا شهرت طلبي و يا علاقه به زينت دنيا ببينم، او را از جوار خويش محروم مي سازم و محبت خود را از دلش خارج مي سازم (و چنان دلش را تاريک مي گردانم تا مرا فراموش کند و هرگز شيريني محبتم را به او نمي چشانم)».
در اخبار حضرت داوود(عليه السلام) آمده است که خداوند خطاب به او فرمود: مَا لِأَوْلِيَائِي وَ الْهَمَّ بِالدُّنْيَا إِنَّ الْهَمَّ يُذْهِبُ حَلَاوَه مُنَاجَاتِي مِنْ قُلُوبِهِم؛(12) «نبايد دوستان من همّ و