صفحه ٥٤٢

توهم شده اند که هم مي توان مؤمن و مسلمان بود و از دوستان خدا به شمار آمد و هم با دشمنان خدا پيوند مودت و دوستي برقرار کرد، سخت در اشتباهند؛ چراکه نمي توان هم خدا و دوستان خدا را دوست داشت و هم دشمنان خدا را. البته منظور از گناهکاران در روايت، کساني که احياناً دچار غفلت و خطايي شده اند و در اثر غلبه هيجاناتْ دست به گناه يازيده اند نيست. بلکه بايد خيرخواه آنان بود و در صدد ارشاد و راهنمايي و اصلاح رفتار آنان برآمد. ممکن است اين افراد با راهنمايي ما از خواب غفلت بيدار شوند و از رفتار زشت خود پشيمان گردند و توبه کنند و دل را از آلودگي ها بزدايند و حتي با توفيق خداوند، در شمار دوستان خاص خدا قرار گيرند. بلکه مراد تبهکاراني هستند که بر دشمني با خدا اصرار مي ورزند و همه راه هايي بازگشت به فلاح و رستگاري را به روي خود بسته اند.

 راهکار افزايش محبت به خداوند
يکي از پرسش هايي که همواره براي علاقه مندان به سلوک الي الله و کساني که خواهان چشيدن طعم محبت به خدا هستند مطرح مي شود اين است که راه پديد آمدن محبت به خدا و افزايش آن محبت چيست؟ البته يافتن پاسخ آن پرسش اساسي از لابه لاي ادله تعبدي و نقلي، يعني آيات و روايات فراواني که دراين باره وارد شده، نيازمند بحثي گسترده و پردامنه است و ازاين روي ما به ناچار به پاسخي اجمالي و کوتاه بسنده مي کنيم و آن اينکه قاعده و اصل کلي که از تجربه هاي شخصي محبت هاي افراد به يکديگر به  دست آمده اين است که هرچه انسان درباره خوبي هاي يک فرد بيشتر بينديشد، بيشتر او را دوست خواهد داشت. بر اين اساس، در حديث قدسي آمده است که خداوند به حضرت داوود(عليه السلام) فرمود:
أَحِبَّنِي وَحَبِّبْنِي إِلَى خَلْقِي. قَالَ: يَا رَبِّ، نَعَمْ أَنَا أُحِبُّک فَکيْفَ أُحَبِّبُک إِلَى