صفحه ٥١٥

گفتار سي و پنجم: (اهميت و جايگاه محبت(1)) 
 گستره محبت و مراتب آن در آموزه هاي ديني

مفهوم محوري و کليدي مناجات المريدين، مفهوم محبت است که با واژگاني چون «حب»، «وُدّ»، «صبابت»، «همّت»، «رغبت»، «وصل»، «شوق»، «وله»، «هوي» مطرح گرديد. در زبان فارسي، به جز واژگان «محبت» و «عشق» که هر دو از زبان عربي به زبان فارسي راه يافته اند، واژگاني چون «مهرورزي»، «دل بستگي»، «دلدادگي»، «شيفتگي» و «شيدايي» دلالت بر محبت و دوستي دارند و هريک از آن واژگان مرتبه اي از دوستي را مي رسانند. اما در زبان عربي، حدود بيست واژه براي «محبت» وضع شده اند و نُه واژه در همين مناجات مطرح گرديده که هريک مرتبه اي از محبت را مي رساند و واژه «محبت» لفظ عام و جامع آن مراتب است. چنان که واژه «دوستي» در زبان فارسي، لفظ عام و جامع واژگاني است که هريک مرتبه اي از دوستي را مي رساند. در بسياري از دعاها و مناجات هاي ديگر، مفهوم محبت و مراتب آن مورد توجه قرار گرفته است، چنان که در مناجات المطيعين با تعابيري ادبي به محبت و مراتب آن پرداخته شده است؛ از جمله حضرت فرمودند: وَاَوْرِدْنا حِياضَ حُبِّک، وَاَذِقْنا حَلاوَه وُدِّک وَ قُرْبِک؛ «ما را بر جويبارهاي محبتت وارد ساز و شيريني دوستي و مقام قربت را به ما بچشان».