معارف بوک

بازشناسي نفس امّاره
گرچه اجمالاً ما مي دانيم که عاملي در درون ما هست که ما را به کارهاي بد دعوت مي کند و نام آن «نفس امّاره» است، اما اطلاع کامل و جامعي از ماهيت آن نداريم و ارتباطش را با قلب و عقل و با خودمان نمي دانيم. همچنين چون کمتر دراين باره بحث شده، به روشني نمي دانيم که چرا خداوند چنين قوه اي را در ما قرار داده و چگونه مي توان با آن مبارزه کرد و از تأثيرات سوء آن جلوگيري کرد. يکي از راه هايي که براي شناسايي نفس امّاره فراروي ماست، شيوه عقلي و نيز شيوه تجربي است که در مباحث روان شناسي پيگيري مي شود. اما از اين طريق نمي توانيم ماهيت نفس امّاره را به درستي بشناسيم، و کارکرد و چگونگي امر و دعوت آن به گناه و بدي را درنمي يابيم. راه ديگر شناسايي نفس امّاره، بررسي آيات و رواياتي است که درباره نفس امّاره وارد شده است. بهترين راه براي شناسايي نفس امّاره گزينش شيوه تلفيقي از مباحث تجربي، عقلي و تعبدي است و در اين راستا با درون کاوي و با الهام از آيات و روايات و استفاده از مباحث علمي، بهتر مي توان به شناخت نفس امّاره و رابطه نفس و عقل(117) و جنگ نفس با عقل که در کتاب هاي اخلاقي مطرح شده است نايل آمد و از محصول اين بررسي و تحقيق در جهت تربيت نفس و مديريت قوا سود جست.
صرف نظر از بحث هاي فلسفي و علمي و آموزه هاي تعبدي، ما وقتي به درون خود مي نگريم، درمي يابيم که خداوند ما را از اميال غريزي و فطري برخوردار ساخته که حرکات و رفتار ما از آنها سرچشمه مي گيرند. برخي از اين اميال نظير ميل به خوردن و آشاميدن و دفاع از خويش که باعث تداوم حيات مي گردند از آغاز حيات در انسان وجود