نفس به انجام خواسته هاي دل خود مي پردازند. آنان چون به لوازم علم خود به اينکه معبودي جز خدا نيست عمل نمي کنند و درصدد انجام خواسته هاي دل و پيروي از هواهاي نفساني خود برمي آيند، گمراه مي گردند و خداوند چنان بر دل، گوش و چشمشان مهر مي زند و پرده و حجاب مي افکند که نتوانند حقايق را درک کنند.
حالات فطري و طبيعي قلب در قرآن
چنان که از قرآن استفاده مي شود از خواص و حالات فطري قلب وجود احساسات و عواطف و حالت رقت و نرمي دل است و در اين راستا خداوند درباره قلب رئوف و مهربان و مملو از عواطف و احساسات پاک رسول خدا(صلي الله عليه و آله)که خيل بي شمار انسان هاي پاک و تشنه محبت و رحمت الاهي را جذب وجود آن حضرت کرده مي فرمايد:
فَبِمَا رَحْمَه مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِک فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ...؛(164) «[اي پيامبر،] به مهر و بخشايشي از خداست که براي ايشان نرم شدي و اگر درشت خويِ سخت دل بودي از گِرد تو پراکنده مي شدند. پس از آنان درگذر و براي ايشان آمرزش بخواه و با آنان در کارِ [جنگ] مشورت کن».
چنان که از آيه شريفه استفاده مي شود يکي از عوامل اساسي گسترش دعوت رسول خدا(صلي الله عليه و آله) و گرايش معجزه آساي مردم به آن حضرت و پذيرش اسلام، نرم خويي آن حضرت و مهر و عطوفتي بود که خداوند در دل نازنين آن حضرت قرار داده بود و وجود اين ويژگي، هم باعث گرايش گسترده مردم به آن حضرت و هم عشق و محبت شديد آنان و پافشاري شان در پيروي از رسول خدا(صلي الله عليه و آله) گرديده بود.
حالت ديگري که به دل و قلب نسبت داده شده و از خواص فطري آن شمرده شده