وقتي کسي خدمتي به همنوع خود مي کند، کسي که خدمت را دريافت کرده، خود را رهين کسي مي يابد که به او خدمت کرده و مي کوشد که حداقل با زبان به جبران آن خدمت و سپاسگزاري بپردازد و با تشکر و عذرخواهي مي کوشد از بار مسئوليت و دَيْن خود بکاهد. اگر به واکاوي اين سطح از انگيزه نيز بپردازيم، در مي يابيم که در آن به نوعي توجه به خويش نهفته است، چون احساس ناراحتي از عدم شکر نعمت و در نتيجه، آرامش و اطمينان يافتن دل و وجدان محرک شکرگزاري گرديده است. اما دوستان خاص خدا که به عالي ترين مراتب کمال و اخلاص دست يافتند، چنان غرق در عظمت، محبت و ولايت الهي هستند که خود را فراموش مي کنند و انگيزه هاي نفساني، محرک آنان براي عبادت خداوند نمي گردد.
نقش ادعيه در تقويت روحيه شکرگزاري از خدا
به هرروي انسان حتي براي جلب بيشتر نعمت و دوام آن و نيل به ثواب اخروي هم که شده بايد به شکرگزاري خداوند بپردازد و چنان که گفتيم درک ضرورت سپاس و شکرگزاري از خداوند، متوقف بر شناخت نعمت هاي خداست و پر واضح است که انسان از درک گستره نعمت هاي خداوند عاجز است و حتي اگر ما تمام وقت خود را به شکرگزاري بپردازيم، نمي توانيم حق سپاس از همه نعمت هاي خدا را به جا آوريم. پس براي اينکه ناسپاسي و کفران نعمت نکرده باشيم، بايد در حد امکان قدري از وقت خود را در شبانه روز به شکر نعمت هاي خدا اختصاص دهيم. بهتر آن است که هر چند روز دعاهايي را که مربوط به شکر نعمت هاي خداست بخوانيم. نظير مناجات شاکرين و دعاي ديگري که در صحيفه سجاديه درباره شکر وارد شده و در آن به کوتاهي در اداي شکر خدا اعتراف شده است. دراينباره يکي از بهترين و مؤثرترين دعاها که در آن کراراً از نعمتهاي خدا ياد شده است و بزرگان تأکيد دارند که آثار