ما هر قدر درصدد شناسايي نعمت هاي خداوند برآييم، بخش اندکي از آنها را مورد شناسايي قرار مي دهيم، تازه شناخت ما به آن بخش از نعمت ها نيز ناقص خواهد بود و به هيچ وجه نمي توانيم همه نعمت هايي که خداوند در پيرامون ما قرار داده و همچنين امکانات و نعمت هايي را که در بدن و وجود ما قرار داده بشناسيم و در نتيجه شکر آن نعمت هاي بي کران از ما ساخته نيست و ما در مقام شکر مي توانيم از بخشي از نعمت هاي خدا که مورد شناسايي ما قرار گرفته، آن هم به نحو ناقص، شکرگزاري کنيم و از به جا آوردن حق شکرگزاري از يک نعمت نيز عاجزيم. بايسته است که در راستاي شکرگزاري از نعمت هايي که امکان شناسايي آنها براي ما فراهم است، از علوم مربوطه استفاده کنيم و حتي الامکان شناخت فعاليت هاي فيزيولوژيک بدن و فعاليت هاي اندام و تعاملات آنها با يکديگر و فعاليت هاي روحي و رواني انسان و نيز شناخت ويژگي ها و خواص پاره اي از نعمت هايي را که مورد استفاده ما قرار مي گيرد براي خود فراهم سازيم. در نظر داشته باشيم که دفع بلاها و حوادث ناگوار و فرشتگاني که خداوند آنان را مأمور کرده که از ما محافظت کنند نيز از نعمت هاي الاهي به شمار مي روند و ما کمتر به آنها توجه داريم و بابت آنها از خداوند تشکر نمي کنيم و حضرات ائمه معصوم(عليهم السلام) در بسياري از دعاها از جمله، در دعاي جوشن صغير، دعاي افتتاح و دعاي ابوحمزه ثمالي ما را به بلاهايي که خداوند از ما دفع کرده است توجه داده اند.
ضرورت توجه ويژه به نعمت هاي معنوي و شکرگزاري آنها
شايسته است که ما با فراغت بال و در محيطي آرام، لختي به تفکر درباره نعمت هاي خداوند بپردازيم و فهرستي از نعمت هاي خداوند تهيه کنيم و پيوسته در هر فرصتي که به هريک از آنها توجه يافتيم به حمد و سپاس خداوند بپردازيم. در اين صورت ما ادب بندگي و شکرگزاري از معبود را به جا آورده ايم و اندکي از نعمت هاي خدا را پاس