صفحه ٦٦

و در دنيا و آخرت بر او پرده پوشي کند. من عرض کردم: چگونه بر او پرده پوشي کند؟ فرمود: هرچه از گناهان را که دو فرشته موکل او برايش نوشته اند از يادشان ببرد و به جوارح (و اعضاي بدن) او وحي کند که گناهان او را پنهان کنيد و به قطعه هاي زمين (که در آنجا گناه کرده) وحي کند که گناهاني را که بر روي شما انجام داده پنهان کنيد. پس او خداوند را آن سان ملاقات مي کند که هيچ چيز عليه او بر انجام گناهي از سوي او شهادت نمي دهد».

 فرآيند توبه
با توجه به اهميت توبه و نقش آن در تصحيح رفتار و تغيير سرنوشت انسان، جا دارد که زمينه هاي پيدايش توبه را بشناسيم و بنگريم در چه شرايطي تصميم و اراده توبه از انسان سر مي زند و چه اموري مانع توبه مي شوند. بي شک توبه امري جبري نيست بلکه حالتي اختياري و ارادي است. البته اراده و تصميم بر توبه کردن مانند بعضي از امور، به راحتي پديد نمي آيد و نيازمند زمينه سازي و فراهم  ساختن مقدمات خاصي است. توضيح آنکه اراده بعضي از کارها، نظير سخن گفتن به راحتي تحقق مي يابد و انسان گاه به راحتي اراده مي کند و تصميم مي گيرد که سخن گويد و يا ساکت بماند و چنين اراده اي هزينه و مقدمات ويژه اي نمي طلبد. اما اموري چون نماز و قرآن خواندن چنين نيستند و همواره اراده انجام آنها به راحتي از انسان سر نمي زند. وقتي انسان به واکاوي حالات نفساني خود مي پردازد پي مي برد که اراده همه کارها يک سان تحقق نمي يابند. اراده، به معناي تصميم گرفتن، يکي از افعال نفس يا کِيف نفساني است که پس از تصور، تصديق و شوق پديد مي آيد. توضيح آنکه: نخست انسان کاري را تصور مي کند و سپس به تصديق فايده آن مي پردازد و