صفحه ٣٠٨

و اگر غفلت مرا از مهيّاي لقاي تو گشتن به خواب افکنده، معرفتم به کرم و نعمت هايت آگاه و هوشيارم ساخته است؛ و اگر زياده روي در عصيان و سرکشي مرا به وحشت افکنده، بشارت به غفران و خوشنودي ات باعث آرامش خاطرم گشته است».

مؤمن و انديشه آخرت و توشه آن
در هريک از بندهاي فراز مزبور حضرت با بيان آنچه موجب خوف از کيفر و آنچه باعث اميد انسان به خداوند مي گردد، به نوعي بين حالت خوف ورجا تعادل و توازن برقرار مي  کنند. در بند اول به راه طولاني سفر آخرت و نداشتن زاد و توشه کافي اشاره دارند که باعث نگراني انسان مي گردد. اما از سوي ديگر، مي فرمايند که توکل و اعتماد به رحمت بي نهايت خدا به انسان اميد مي بخشد و باعث التيام خاطر او مي گردد. يکي از توصيه هاي رايج در فرهنگ ديني ما که داراي کاربرد فراواني است فراهم ساختن زاد و توشه براي آخرت مي باشد. اما اين توصيه و تعبير رايج چون بسياري از تعابير و مفاهيم رايج در فرهنگ ديني ما واقعيت و ارزش واقعي خود را از دست داده است و به مثابه شعاري درآمده که کمتر به عمق و محتواي آن توجه مي شود. ما در مکالمات روزمره تعابير ديني فراواني به  کار مي بريم که توجه اي به معناي آنها نداريم. به عنوان نمونه، فراوان در سخنان خود به عنوان تبرّکْ جمله «ان شاء الله» را به کار مي بريم، اما توجه نداريم که آن جمله به معناي تعليق و متوقف دانستن امور بر مشيت الاهي است و بدين معناست که ما بايد کارها را به مشيت و اراده الاهي واگذار کنيم و در مقابل مشيت الهي، مشيت و اراده خودمان را ناچيز بدانيم. در قرآن کريم خداوند به پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله) مي فرمايد:
وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِک غَدًا * إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْکر رَّبَّک إِذَا