صفحه ٣٦٥

گفتار بيست و چهارم: (خاستگاه و بايسته هاي شکرگزاري از معبود (1)) 
 خاستگاه ارزشي شکرگزاري

ششمين مناجات امام سجاد(عليه السلام) که در شمار پانزده مناجات خود ايراد فرموده اند، مناجات شاکرين است و ما مبتني بر روش معهود خود که در آغاز بحث واژه و عنوان کليدي مناجات ها را مورد بحث و بررسي قرار مي داديم، در آغاز بحث از اين مناجات نيز درباره مفهوم «شکر» سخن مي گوييم. واژه «شکر» و مشتقات آن در همه زبان ها فراوان به کار مي رود و جايگاه شاخصي را به خود اختصاص داده است. امروزه در ادبيات و مراودات عرفي تشکر و سپاسگزاري از ديگران نشانه ادب تلقي مي گردد و گذشته از بار ادبي و مثبتي که اين واژگان در روابط و قراردادهاي اجتماعي جوامع دارند، داراي ارزش اخلاقي عامي که همه جوامع انساني به آن پايبند هستند نيز مي باشند. نظير راست گويي، وفاي به عهد و پيمان و امانت داري که همه جوامع بشري حتي جوامع بي دين و لامذهب به آنها معتقد هستند و آنها را ارزش تلقي مي کنند. بحث دراين باره که منشأ اعتبار اين ارزش ها و ساير ارزش هاي اخلاقي چيست، به فلسفه اخلاق مربوط مي گردد و از جمله در فلسفه اخلاق مطرح شده که برخي از مکاتب اخلاقي بر آن هستند که منشأ احکام اخلاقي و معيار صدق و کذب و موجّه سازي گزاره ها و احکام