صفحه ٢٢٦

که در رفاه قرار دارند و بهره مند از جنگل ها و زمين هاي حاصلخيز و آباد هستند، اگر به خود مشغول شوند و خداوند را فراموش کنند و به فساد و طغيان در زمين بپردازند، ممکن است خداوند بلا و آتشي بفرستد و سرزمين هاي آنان را بسوزاند.

 مؤمن و بيم از لغزش و گرفتار شدن به عذاب الاهي
روشن شد که حتي کساني که قيامت را باور ندارند، نگران آن هستند که امکانات و نعمت هاي مادي را از دست بدهند و به جهت خطرهاي دنيوي و بلاهايي چون زلزله، جنگ، خشک سالي و ساير حوادث و بلاياي طبيعي از خداوند مي ترسند. همچنين از آن مي ترسند که در چشم مردم ذليل و خوار گردند و آبروي آنان بريزد. چه اينکه براي انسان هاي محترم و باشخصيتْ عزت، آبرو و محترم بودن در چشم ديگران چه بسا از ثروت هاي مادي ارزشمند تر باشد و با توجه به اعتقاد به تدبير الاهي بر امور دنيا، از آن ترس دارند که خداوند آنان را ذليل و خوار گرداند و آبرويشان را بريزد. اما کساني که آخرت و قيامت را باور دارند، انگيزه آنان براي ترس از خدا قوي تر است. آنان از آن بيم دارند که خداوند به عذاب هاي ابدي آخرت گرفتارشان گرداند. بي ترديد اين ترس بسيار شديد تر و قوي تر از ترس از حرمان از نعمت هاي محدود دنيوي است. حتي کساني که در سلامت نفس به سر  مي برند و رفتارشان تاکنون سالم و پسنديده بوده و درصدد اطاعت خداوند برآمده اند، نگران  آن اند که مبادا در آينده دچار لغزش شوند و به فرجام بد گرفتار گردند، چون انسان هرچند مؤمن و صالح باشد، نمي تواند به اعمال آينده خويش اميدوار باشد و بر اين باور باشد که هيچ گاه فريب شيطان را نخواهد خورد. فراوان بودند کساني که از مراتب عالي کمال و علم برخوردار گشتند، اما در نهايت بر اثر انحطاط و انحراف از مسير خداوند با فرجامي زشت و بد از دنيا رفتند. نمونه آن افراد که قرآن از او سخن مي گويد بلعم باعوراست که داراي کمالات و علم