گفتار سيزدهم: (نقش سازنده ترس از خدا (1))
حالات فطري انسان و راهکار اعمال صحيح آنها
پس از بررسي دو مناجات از مناجات هاي امام سجاد(عليه السلام) مجال پرداختن به مناجات خائفين رسيده است. قبل از بحث و بررسي اين مناجات، اين نکته را متذکر مي گرديم که منظور از عناوين مناجات خمس عشر، نظير عنوان «شاکين»، «راجين» و «خائفين» اين نيست که مردم چند دسته اند و برخي ترسان اند و برخي اميدواران، و کساني که ترسانند بايد مناجات خائفين را بخوانند و کساني که اميدوار هستند مناجات راجين را بخوانند. بلکه عناوين آن مناجات ها ناظر به حالات بندگان خداست که بر اثر عوامل خاصي در آنها پديد مي آيد. مثلاً گاهي بر اثر عوامل و شرايط خاصي ترس بر انسان غلبه مي کند و در مقابل، گاهي بر اثر توجه به اموري خاص و يا مطالعه برخي از آيات و روايات حالت اميد بر انسان غلبه مي يابد و در چنين شرايطي است که خواندن مناجات خاصّي توصيه مي شود.
نکته ديگر آنکه حالات، احساسات و عواطف انسان ريشه فطري دارند و در جاي خود و با رعايت شرايط خاصي مفيد و مؤثرند. حالت شادي در انسان فطري است و خداوند انسان را به گونه اي آفريده که در شرايط خاصي شاد گردد و همين طور حالت