برنمي گردد، و اين مراد خداوند است که فرمود: «نه چنين است، بلکه آنچه مرتکب مي شدند زنگار بر دل هايشان بسته است».
البته مردگي دل، دردي ناعلاج نيست و راه بازگشت به حيات دل و نجات از دل مردگي ياد خدا، توبه و بازگشت به سوي خداست که از اين گذر، باب رحمت الاهي به سوي انسان گشوده مي شود و با حيات مجدد دل، انوار، برکات و افاضات معنوي بر دل انسان سرازير مي گردد.
فَوَ عِزَّتِک ما اَجِدُ لِذُنوُبى سِواک غافِراً، وَلا اَرى لِکسْرى غَيْرَک جابِراً، وَقَدْ خَضَعْتُ بِالْإِنابَه اِلَيْک، وَعَنَوْتُ بِالْاِسْتِکانَه لَدَيْک؛ «پس به عزت تو سوگند که جز تو آمرزنده اي براي گناهانم نمي يابم و براي ترميم شکستگي هاي امورم جبران کننده اي جز تو نمي بينم. من با آه و ناله و کمال خضوع به درگاهت آمده ام و با زاري و خاکساري رو به آستانت مي سايم».
توبه و انابه وسيله نيل به رحمت الاهي
نجواي حضرت در فراز فوق، گوياي اين حقيقت است که باب رحمت الاهي همواره به سوي بندگان خطاکار باز است و تنها خداوند است که مي تواند با باران رحمت و مغفرت خويش دل هاي تفتيده از لهيب آتش گناه را خنک سازد. خداوند، خود در آيات بسياري نويد روح نواز بخشش و رحمت داده است و در يکي از آيات رحمت خويش نويد امن وامان خويش را اين سان به گوش بندگان خطاکار خود مي رساند: قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَه اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ؛(92) «بگو: اي بندگان من که بر خويشتن زياده روي کرده ايد [در گناهان از حد