اول مربوط به قبل از تولد است که جنين در شکم مادر رشد مي کند و پس از آنکه روح در او دميده شد و قوا و اندام آن کامل گرديد، به دنيا مي آيد و مرحله دوم زندگي او يعني دوران طفوليت آغاز مي گردد. گذشته از دوران جنيني که هيچ رفتار اختياري از جنين سر نمي زند، در دوران کودکي و قبل از رسيدن به سن تکليف چون هنوز قدرت تمييز و تشخيص در انسان به وجود نيامده و رفتار او کاملاً آگاهانه و مسئولانه نيست، تکليفي متوجه او نمي گردد و به همين جهتْ در روز قيامت رفتار و کارهايي که در دوران کودکي انجام پذيرفته مورد محاسبه قرار نمي گيرد و عقاب و کيفري بر آنها مترتب نمي شود.
مرحله سوم از هنگام بلوغ و رسيدن به سن تکليف تا پايان عمر را شامل مي گردد. در اين مرحله از عمر، انسان در برابر رفتار خود مسئول است و تکاليف و وظايفي از سوي خداوند متوجه او گرديده است و در برابر اطاعت از خدا و عمل به تکاليف الاهي پاداش و ثواب به او داده مي شود و اگر با تکاليف الاهي مخالفت کرد، کيفر و عذاب مي بيند. مرحله چهارم عالم برزخ، يعني از هنگام مرگ تا قيامت را شامل مي شود. در اين مرحله انسان از آثار و نتايج رفتاري که در دنيا داشته است بهره مند مي گردد و کار و رفتار جديدي از انسان سر نمي زند، چون با مرگ پرونده اعمال و رفتار انسان بسته مي شود. البته بر اساس برخي از روايات، برخي از رفتار با ارزش انسان پس از مرگ نيز کماکان تداوم مي يابد و پيوسته از ناحيه آنها ثواب و پاداش جديدي در پرونده اعمال انسان ثبت مي گردد. در روايتي رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمود:
إِذَا مَاتَ ابْنُ آدَمَ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلَّا عَنْ ثَلَاثٍ: وَلَدٌ صَالِحٌٍ يَدْعُو لَهُ، وَعِلْمٌ يُنْتَفَعُ بِهِ، وَصَدَقَه جَارِيَه؛(283) «وقتي فرزند آدم مُرد عملش منقطع مي گردد و به پايان مي رسد، مگر از سه ناحيه: فرزند صالحي که تربيت کرده و به او