رمضان که بهار دعا و مناجات است، با خداي خود سخن گويد و به خواندن دعاهايي چون دعاي افتتاح و ابوحمزه ثمالي بپردازد و از اين گذر پيوند عاشقانه خويش با معبود را استوارتر سازد. انسان هاي غافل طعم گفت وگوي با معبود را نچشيده اند، از اين روي علاقه اي به خلوت با خدا و مناجات با او ندارند، اما مؤمنان راستين نيک مي دانند که گفت وگوي با خدا چه لذتي دارد و کسي که در پي دعوت خدا به توفيق خلوت با معبود و گفت وگوي خصوصي و عاشقانه با او نايل آمده به چه مقام و منزلتي دست يافته است.
در برخي از روايات عواملي که توفيق مناجات با خدا و توفيق خلوت با معبود و انس با او را فراهم مي آورند ذکر شده اند، از جمله در روايتي رسول خدا(صلى الله عليه وآله) نقل مي کنند که خداوند فرمود: إِذَا عَلِمْتُ أَنَّ الْغَالِبَ عَلَى عَبْدِيَ الِاشْتِغَالَ بِي نَقَلْتُ شَهْوَتَهُ فِي مَسْأَلَتِي وَمُنَاجَاتِي؛(10) «هرگاه ديدم که بنده اغلب اوقات در انديشه من است و به من توجه دارد، علاقه و ميلش را به درخواست از من و گفت وگوي و مناجات با خودم سوق مي دهم».
انسان بالطبع به امور دنيايي و امور پست حيواني تمايل دارد، اما وقتي بيشتر توجهات انسان معطوف به خداوند گرديد، خداوند لطف و عنايت خويش را شامل حال او مي گرداند و لذت و طعم مناجات و گفت وگوي با خويش را به کام جانش مي نشاند، آن سان که برجسته ترين علاقه و ميل او به مناجات با خدا و خلوت با او هدايت مي شود. برعکس، وقتي بيشترين وقت انسان و توجهات او مصروف امور دنيا و لذايذ آن گرديد و محبت و تعلق به دنيا بر دلش حاکم گشت و پيوسته در اين انديشه بود که چه لباسي بپوشد و چه غذايي بخورد و در انديشه تهيه مسکن مجلل و رسيدن به پست و مقام بالاتر و خوش گذراني و مشاهده فيلم هايي بود که او را سرشار از لذت سازند، از لذت مناجات با خدا محروم مي گردد.