صفحه ١٦٢

 كرده اند در جلساتی حاضر  شوند که موضوعات سطحیِ دین را همواره تکرار می کنند، چون باور ندارند دین خدا لایه ها و بطن های عمیق تری هم دارد، گويى زندگى شان شده همین موضوعات تکراری، اين افراد با اين كار رشد عقلی خود را از بین می برند و در قيامت بايد پاسخ گوى این سستی ها باشند که چرا استعداهای خود را در فهم دین رشد ندادند. تکرار عبادات، غیر از توقف در فهم موضوعات تکراری است، در عبادات کار ما عمق بخشيدن به آن چیزی است که عقل متوجه آن شده است و از این جهت عبادات، فهم عقلی ما را قلبی می کند. 
  خود را طوری باید رشد دهید که از هر موضوع دینی لایه ها و بواطن آن از منظر شما پنهان نماند چون آیات و روایات هر کدام هزاران بطن دارند، اگر خود را مشغول حرف هاى سطحى کردید از حقایق عميق دین باز مى مانيد. اگر از مطالب همين نهج البلاغه به طور سطحی عبور کردید و مثل خواندن روزنامه آن را خواندید نباید انتظار داشته باشید به مقصود اصلی حضرت علی(علیه السلام) در این خطبه ها و نامه ها و حکمت ها دست یابید. این کلمات از انسان حکیمی صادر شده که تنها با تعمق و تفقه می توان به منظور گوینده ی آن نزدیک شد.
  
  آفات عمل زدگی 
  «عمل زدگى» بيمارى صدساله ی اخير جهان مدرن است، آمريكايى ها به داشتن اين صفت از بقیه ی غربی ها مشهورتراند. در بیماری عمل زدگی انسان ها فقط به صورت و ظاهر عمل مى انديشند، ديگر كارى ندارند كه آن عمل، عمق و حقیقت دارد يا ندارد و آیا انسان را به چیزی ماورای عالم خیال و تَوَهُّم می برد یا نه و این بی ثمر ترین نوع زندگی است، زیرا تنها ظاهر کار برایشان اهمیت دارد. حتی در چنین فرهنگی اگر عبادتی صورت گیرد، ظاهر عبادات مدّ نظر قرار می گیرد و بر همین ظاهر تأکید می شود. از این جهت است که برادران و خواهران مذهبى هم كه بيشتر گرفتار عمل زدگی هستند و كمتر در دین تعمق مى كنند، فعالیت های دینی شان به سرعت به بن بست می رسد. بسيار اتفاق مى افتد كه اين افراد براى دين زحمت ايجاد مى كنند و با توجه بر روی زحمت هايی که این افراد ايجاد مى كنند به اهمیت کلام امام پی می بریم که چرا مى فرمايند: «در دین تفقه کنید» چقدر افرادى مثل امام خمینی و علامه