صفحه ١٧٨

  گرداب هایی که در هر روزگاری در مقابل مسیر حق پیش می آید خود را مباز و خود را در راه حق به آب و آتش بزن. در دين خدا تفقّه و تعمّق كن و سعی کن گوهر اصلی دین را درک کنی تا مشغول دین تقلیدی و شعارى و سطحى نگردی. 
  بعضى ها تلاش نمی کنند تا در همه ی ابعاد دین خدا نظر  كنند در حالی که وقتی دین از طرف خداوند آمده باشد ظرفیت فوق العاده ای جهت تعمق در خود دارد. اين افراد كودكانِ ساده ی دبستان ديندارى اند و با اين كه كافر نيستند، عظمت دين را نخواهند فهميد و در نتیجه آن طور که شایسته است متواضعانه با دين برخورد نمی كنند تا همه ی ابعاد شخصیت زندگی خود را به دین بسپارند. 
  حضرت مى فرمايند: فرزندم! تو از آن گونه افراد باش که نهنگ وار، اقيانوس دين را درمی نوردند و به گوهرهای اصلی آن دست می یابند. نه اين كه دين را مانند بركه اى ببينى و مانند يك ماهى ساده و خُرد به شناخت آن برکه قانع گردی، زیرا که: 

  ز آب خُرد ماهی خُرد خیزد     نهنگ آن به که در دریا ستیزد

  علی(علیه السلام) و تفقه در دين
  پس از شهادت علی(علیه السلام) و تسلط مطلق معاویة بن ابی سفیان بر خلافت اسلامی، خواه و ناخواه، برخوردهایی میان او و یاران صمیمی علی(علیه السلام) واقع می شد. تمام كوشش معاویه این بود تا از آن ها اعتراف بگیرد كه نه تنها از دوستی و پیروی علی سودی نبرده اند، بلکه همه چیز خود را در آن راه باخته اند. سعی داشت اظهار ندامت و پشیمانی را از یك یک آن ها با گوش خود بشنود، اما این آرزوی معاویه هرگز عملی نشد. پیروان علی(علیه السلام) بعد از شهادت آن حضرت، بیشتر به عظمت و شخصیت او واقف شدند. از این رو بیش از آن كه در حال حیات مولای خود فداكاری می كردند، برای دوستی او و برای راه و روش او و زنده نگهداشتن مكتب او، جرأت و جسارت و صراحت به خرج می دادند و همیشه كار به جایی می كشید كه نتیجه ی اقدامات معاویه معكوس می شد و خودش و نزدیكانش تحت تأثیر احساسات و عقاید پیروان مكتب علی(علیه السلام) قرار می گرفتند. یكی از پیروان مخلص و فداكار و با بصیرت علی(علیه السلام)، عَدِی پسر حاتم بود. عدی در رأس قبیله ی بزرگ طَیْ قرار داشت. او چندین پسر داشت. خودش و