صفحه ٣٨٠

نردبان صعود 
  جمله ی کوتاه مولی الموحدین(علیه السلام) که می فرمایند: «وَ اَنَّ الْمُبْتَلِىَ هُوَ الْمُعافى» همان که به سختی و بلا می کشاند همانی است که عافیت می بخشد، ما را به بهترین موضع گیری در زندگی دعوت می فرماید. به اطراف خودتان نظر كنيد، به احوالات خودتان توجّه كنيد. آیا واقعاً این طور نیست که آن كسى كه بلا مى دهد همان كسى است كه عافيت مى بخشد؟ آیا تجربه نکرده اید که چه بسا در متن بلا، عافيت است؟ به طوری که معلوم نيست بلا همان عافيت است يا جداى از آن است. چون قرآن می فرماید: «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً * انَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً»(8) همراه هر سختی آسانی هست، نفرمود بعد از هر سختی آسانی می باشد. 
  به طور كلى بايد گفت زاويه ی حيات هر فرد، براساس شرایطی گشوده می شود كه خداوند براى امتحان، به او بخشيده است و فرار از شرایطِ امتحان موجب می شود که زندگی برای انسان مسدود گردد. كسى كه به خاطر زن یا مرد بودن اش يا به جهت شکل و اندامش غصه بخورد، غصه ی چيزى را خورده است كه باید با روبه روشدن با آن چیز گوهر انسانی خود را بنمایاند و ماوراء این کمبودهای ظاهری، به شکوفایی شخصیت معنوی خود بیندیشد و در دل این سختی های ظاهری به عافیتی بزرگ دست یابد. زیرا هركس با آنچه كه خداوند در اختیارش قرار داده است مى تواند نردبان صعود خود را بر پا دارد و متوجه باشد آنچه را خداوند در اختیار او قرار نداده - و او آرزوی داشتن اش را دارد - نردبان صعود او نیست. 
  به فرزندشان فرمودند: «وَ اَنَّ الدُّنْيا لَمْ تَكُنْ لِتَسْتَقِرَّ اِلاّ عَلى ما جَعَلَها اللّه ُ عَلَيْهِ مِنْ النَّعْماءِ وَ الاِْبتِلاءِ، وَ الْجَزاءِ فى الْمَعاد اَوْ ماشاءَ مِمّا لانَعْلَمُ، فَاِنْ اَشْكَلَ عَلَيْكَ شَىْ ءٌ مِنْ ذلِكَ فَاحْمِلْهُ عَلى جَهالَتِكَ بِهِ» فرزندم! بدان كه دنیا مستقر و پایدار نیست مگر بر آن چه خداوند بر آن مقرر کرده، از نعمت ها و بلاها و پاداش ها و جزاها در آخرت یا به هر شکل دیگری که او می خواهد و ما نمی دانیم. پس اگر در ادراک بعضی از امور دچار مشکل شدی، آن را به حساب نادانی ات بگذار.