معارف بوک

 الْجَهْلَ»(8)   اى مرد! من نسبت به دينم آگاهم و هدايتم براى من روشن است تو اگر نسبت به دينت جاهل هستى برو و تحقيق كن، مرا با مراء چكار و (بدان ) شيطان پيوسته انسان را وسوسه مى كند و در گوش او مى گويد با مردم مناظره و جر و بحث در دين كن تا گمان نكنند تو جاهل و ناتوان هستى. اين بحث را با حديث ديگرى از پيغمبر اكرم(صلی الله علیه و آله) ادامه مى دهيم كه فرمودند: «لَا يُؤْمِنُ رَجُلٌ حَتَّى يُحِبَّ أَهْلَ بَيْتِي وَ حَتَّى يَدَعَ الْمِرَاءَ وَ هُوَ مُحِقٌّ»؛(9)  هيچ كس ايمان نمى آورد تا اين كه اهل بيت مرا دوست بدارد و مراء را هرچند حق با او باشد ترك كند. 
  
  مراء؛ حجاب حقيقت
  تأكيدهاى فراوانی كه در آيات قرآن و روايات متواتر اسلامى در مذمت جدال و مراء و جرّ و بحث هاى پرخاشگرانه وارد شده به خاطر آن است كه اوّلا: نخستين اثر منفى اين كار پرده افكندن بر چهره ی حقايق است و بدترين حجاب را ميان انسان و درك حقايق ايجاد مى كند به گونه اى كه بعضاً واضح ترين بديهيات انکار می شود و اين نيست مگر به خاطر اين كه انسان وقتى مشغول مراء و جدال مى شود همه چيز را غير از آنچه خودش مى گويد، انكار مى كند. اين كه در بعضى از روايات فوق خوانديم مراء، قلب را بيمار مى كند ممكن است اشاره به همين معنى باشد زيرا قلب به معنى عقل است و بيمارى عقل به معنى عدم درك حقايق می باشد. و نيز اگر در حديث اميرمؤمنان علی(علیه السلام) آمده كسانى كه به جدال روى آورند كارشان به كفر مى كشد و يا اين كه جدال موجب شك در دين خدا و فساد يقين مى گردد، همه ی اين ها اشاره ی لطيفى است به آنچه در بالا گفته شد.
  ديگر از آثار منفى اين اخلاق رذيله ايجاد عداوت و دشمنى در ميان دوستان و فراموشى ياد خدا و كشيده شدن به انواع دروغ ها است كه در احاديث گذشته به آن ها اشاره شده بود دليل آن هم روشن است زيرا كسى كه مى خواهد با جدال و مراء بر دوستان خود غلبه كند و برترى بجويد آن ها را بر ضدّ خود تحريك مى كند و غالبا گفتار آن ها به تحقير و دشنام دادن به