صفحه ٢٩٤

عموماً جنبه ی باطنی و جنبه ی تأويلى دارند مثل آن که قرآن مى فرمايد: «جَنّاتٍ تَجْرى مِنْ تَحْتِهَا الاَْنْهارُ»(3)  يعنى باغ هایی كه در زير آن ها نهرها جارى است، جزای سابقون و مهاجران و انصار است. ملاحظه کنید نفرمود در كنار آن باغ ها نهرها جارى است، فرمود زير آن درختان نهرها جاری است. علماء اهل تفسیرِ باطنِ قرآن مثل عبدالرزّاق کاشانی در تفسیر خود که مشهور به تفسیر محی الدین است، بحث هایی در این مورد كرده اند به این صورت که درخت، صورت عمل است و آب، صورت عقيده است، حالا رودها و نهرها در بهشتِ شما صورت عقايد توحيدى تان است و اشجار و باغ ها صورت اعمال شماست و معلوم است همان طور که در دنیا مبنای اعمال دینی شما عقیده ی توحیدی شما بوده، در قیامت نیز صورت عقاید توحیدی شما به صورت نهرها زیر صورت اعمال شما قرار دارند. 
  با توجه به این امر گفته می شود اگر کسی مى خواهد از قرآن خواندنش نور بگيريد و لذت معنوى ببرد علاوه بر این که بايد قرآن را بفهمد باید سعی کند به جنبه های باطنی و تأویلی آن نیز توجه کند. حضرت مى خواهند به فرزندشان به عنوان يك جوان در کنار آموزش قرآن، تأويل آن را نیز آموزش دهند. البته معلوم است که کلید اصلى تأويل قرآن را بايد از ائمه(علیهم السلام) گرفت همان طور كه کلید اصلی علم تفسير را نیز بايد از ائمه(علیهم السلام) آموخت. هنر علامه طباطبايى رحمه  الله در تفسير الميزان اين است كه همه ی سخنان خود را به نحوى از دل روايت بيرون كشيده اند. تفسير الميزان تفسير قرآن به قرآن است از طريق كمك گرفتن از روايات ائمه ی معصومين(علیهم السلام). وقتى در تفسیر المیزان خيلى دقيق شويد ملاحظه خواهید کرد تمام انضباط الميزان به جهت تفسير قرآن به قرآن است از طريق اشاراتی که از روایات ائمه ی معصومین(علیهم السلام) به دست آمده. 

  اهميت شناخت مسائل جاری در اجتماع
  حضرت در ابتدا بنا داشته اند تنها به تعلیم کتاب الهی و تأویل آن و احکام اسلام و حلال و حرام آن بپردازند و از آن ها پا را فراتر نگذارند ولی با توجه به نگرانی هایشان نسبت به