کسی اهل تقوى شود می تواند آن ها را احساس كند. ما نیز بايد روى اين قسمت از فرمايش حضرت فكر كنيم و باب معرفتى را كه حضرت گشوده اند بر روى خود باز نگه داريم و غصّه بخوريم از اين كه گناهان بر ما غلبه كرده و چشم عبرت گيرى ما را بسته است. قرآن خطاب به اهل دنیا می فرماید: «أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ»(1) كثرت ها شما را بازى داده است. «حَتّى زُرْتُمُ المَقابِر» تا آنجايى كه شما همه چيز را چون قبر و به صورت مرده و بى جان مى بينيد و از اتصال فعّال و زنده با حوادث محروميد.
عصاره ی حيات معنی دار
بعد از آن که حضرت به فرزندشان فرمودند مى خواهم عصاره ی حيات خود را برايت تبيين كنم و تو را بر آن اساس اصلاح و تربيت نمايم. می فرمایند: «وَ اَنْ اَبْتَدِئَكَ بِتَعْليمِ كِتابِ اللّه ِ وَ تَأْويلِه وَ شَرائِعِ الاِْسْلامِ وَ اَحْكامِهِ وَ حَلالِهِ وَ حَرامِهِ لا اُجاوِزُ ذلِكَ بِكَ اِلَى غَيْرِهِ». ابتدا بر آن شدم که به تو قرآن بیاموزم و تو را نیز از تأویل آن آگاه سازم و شرایع اسلام و احکام آن و حلال و حرام آن را برایت مشخص کنم و در آموزش ات پا از این حدود فراتر نگذارم. ولی ترسیدم فکری برای هوس هایی که مردم را گرفتار کرده، برای تو نکرده باشم و لذا حضرت سخن خود را طور دیگری شروع کردند و خواستند به فرزندشان بفهمانند اگر مى خواهى همه ی رمز و راز حيات زمينى را بدانى، بدان که من نیز چنین هدفی دارم و با این که قصد اصلی خود را تعلیم كتاب خدا اعلام می کنند ولی تعلیم خود به فرزندشان را با طرح موضوعاتی دیگر شروع می کنند تا بالاخره به تعلیم کتاب خدا بپردازند.
مسلم است که هدف حضرت از تعلیم کتاب خدا روخوانى قرآن نيست، هر چند برای افراد معمولی که نمی توانند در قرآن تدبّر کنند روخوانى قرآن هم ثواب خود را دارد و برای ما فارسی زبانان روخوانی قرآن مقدمه ی فهم قرآن است، ولى به ما دستور داده اند در قرآن تدبّر کنیم و مقاصد آن را دنبال نمائیم. با توجه به این که امام حسن(علیه السلام) زبان عربى فصيح را می دانستند منظور حضرت از آموزش قرآن تدبّر در قرآن و آموزش تأویل آن بوده است. برای