صفحه ٣٠٥

جايگاه عرشی سخنان علی(علیه السلام) 
  قرآن طوری است كه اگر از طریق قلب به حقیقت آن منتقل نشویم نتوانسته ایم بهره ی اصلی را به دست آوریم. وقتى خداوند مى فرماید: «اِنّا اَنْزَلْناهُ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ * وَ ما اَدْريكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ * لَيلَةُ الْقَدْرِ خَيرٌ مِنْ اَلْفِ شَهْر *...» ما اين قرآن را در شب قدر نازل كرديم، چه اندازه عظمت شب قدر را درک کردی، شب قدر از هزار ماه بهتر است... می خواهد ما را دعوت کند که در شب قدر قلب خود را آماده ی درک حقیقت نوری قرآن بنمائیم، چون ملائکه و روح بر هر قلبی نازل نمی شوند. مگر غير از اين است كه اگر قلبِ ما محل نزول قرآن شود قلبی خواهد بود که با نظر به ظاهر هر آیه ای به حقیقت غیبی آن آیه منتقل می شود، مگر اين آيات از عالم معنا نازل نشده است؟ همه بحمدالله اعتقاد دارید اين آيات از حق صادر شده و مقام جبرائيل(علیه السلام) مقام نزول آن آیات بر قلب مبارک پیامبر(صلی الله علیه و آله) خدا است که می فرماید: «وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ * نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ * عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ»(2)  آن قرآن، نازل شده  است از طرف پروردگار عالم، روح الامین در همین رابطه آن را بر قلب تو نازل کرده تا مردم را از انحرافات باز داری. قلب رسول خدا(صلی الله علیه و آله) محل درك قرآن است. كسى هم كه سوره ی قدر را با قلبش بخواند، قلبش منور به نور سوره ی قدر خواهد شد و در چنين حالتى قلب او به قلب مبارک پیامبر(صلی الله علیه و آله) نزديك شده است. همه جاى قرآن همين خاصيت را دارد منتها مهم آن است كه انسان، قرآن را با قلبش بفهمد و متوجه ی جنبه ی عرشی و باطنی آن باشد، وگرنه به صِرف خواندنِ آیات بدون تدبّر، مقصد اصلی قرآن برآورده نمی شود. در روايات هم كه آمده است: «لَا خَيْرَ فِي قِرَاءَةٍ لَيْسَ فِيهَا تَدَبُّرٌ»(3)  هيچ خيرى در قرائتى كه در آن تدبر نيست وجود ندارد. تدبّر به این معنا است که از ظاهر متوجه پشت و باطن آن شویم. این ذکر «صَدَقَ اللّه ُ العَلِىُّ الْعَظيم» كه بعد از خواندن قرآن مى گوييد يعنى تصديق مى كنيم كه خدا راست گفته است و اين تصديق هم به وسيله ی قلب صورت مى گيرد. البته واضح است كه اين گونه قرآن خواندن مشكل است. چه بسا در ابتدا، قلب تمركز پيدا نكند و دائم حواس انسان