هدف حقيقى مان می رساند علمِ مفيد است و آنچه ما را به اهداف خيالى مشغول می کند، علم مضر است و آنچه ما را به هدف طبيعى مان می رساند، علم ابزارى است که به عنوان عامل جهت زندگی در دنیا ضروری است.
علوم قلابی
در جلسه ی قبل ملاحظه فرمودید که ما يك علم طبيعى داريم كه به بُعد طبيعى مان خدمت مى كند، مثل علم تغذیه و هر علمی که به ما می آموزد چگونه بدنمان را سالم نگه داريم. ارزش این گونه علم ها به اندازه ی ارزش جسم ما است و به همان اندازه که جسم ما به عنوان ابزارِ استکمال روح لازم است این علم نیز لازم و ضروری است، هر چند در جای خود اصیل نیست، برعکسِ علم حقيقى كه به بُعد حقيقى ما مربوط است و آن علمى است كه مربوط به جان ما می باشد و مربوط به رابطه ای است که ما با حضرت حق پیدا می کنیم و از اين جهت این علم با ارزش ترين علم ها است. علم وَهمی هم که به هیچ حقیقت و واقعیتی اشاره ندارد علم نیست، مثلِ علمى كه براى شهرت باشد. گاهى ما به مقايسه ها علم پيدا مى كنيم و برای نسبت ها ارزش قائل می شویم، مثلاً در یک مقایسه مى گويند« فلانى، دو عدد ماشين بيشتر از فلانى دارد» نفسِ مقايسه در این امور چيز بدى است، چون نظر به نسبت هایی است که هیچ واقعيت خارجی ندارند و صرفاً نسبی است. به همین جهت باید متوجه بود در علم هايى كه ریشه در رقابت ها دارد انسان را به حقیقتی رجوع نمی دهد.
حضرت على(علیه السلام) مى فرمايند: فرزندم! در علمى كه به کار نیاید خیری نیست، آیا با توجه به این امر این نوع دانستن ها که با مقایسه و نسبت ها به دست می آید می تواند مفید باشد که خیری در آن جستجو کنیم؟ علم چیزی است که در ذات خود هدایت گری برای عمل صالح داشته باشد، اگر علم چنین باید باشد آیا هر علمی می تواند مفید باشد؟
از جمله علم هاى خيالى علومی است که ما را متوجه قدمت آثار گذشتگان بکند بدون آن که عبرتی از آثار گذشتگان نصیب ما نماید. این که بدانیم اين كوزه چند سال قدمت دارد به تنهایی به کار نمی آید تا خیری در آن باشد از این جهت این همان علمى است كه دانستن آن هيچ شايسته ی بشر نيست و در واقع یک علم قلابی است. قرآن مقابله ی مؤمنین با کفار را در