صفحه ٣٠٦

 پرت شود. بعد از پرت  نشدن حواس نیز مطلب را به راحتی نمى پذيرد، قلبِ انسان جهت تدبّر در فشار قرار می گیرد، گاهی اوقات درك يك آيه براى قلب از كوه كندن سخت تر است به طورى كه انسان حاضر است شصت بار آيه ای را تكرار كند امّا يك بار با قلبش در آیه حاضر نشود، براى همين هم هرکسی زير بار این نوع ورود در قرآن نمى رود. برای رفع این مشکل توصيه كرده اند اذكار را زياد تكرار كنيد تا كم كم قلبتان آن اذكار را بفهمد و بپذيرد. در ابتدا وقتی ذکری را بر زبان می آورید، فقط زبان می گوید ولی قلب به دنبال توجهات خودش است، چون تحمل تدبّر و نظر به جنبه ی باطنی آیه را ندارد امّا اگر کار را ادامه دهید و نظر قلب را متوجه جنبه های باطنی آیه بکنید، كم كم قلب قدرت تحمل پيدا مى كند و إن شاءاللّه  به لطف خدا نور آیات را مى پذيرد، آن وقت است که درمى يابد حقیقتاً قلبِ پیامبر(صلی الله علیه و آله) اين قرآن را دریافت کرده است. عرض کردم خود قرآن مى فرمايد این قرآن را «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَْمينَ عَلى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرينَ»(4)  جبرئيل(علیه السلام) به قلب تو نازل كرد تا بشریت را از انحرافات باز داری و متذکر آثار سوء انحرافات شان بکنی. پس قلب پیامبر(صلی الله علیه و آله) منور به نور قرآن است و به اين ترتيب هركس به هر اندازه اى كه با قلبش قرآن بخواند به همان اندازه به قلب مبارک پیامبر(صلی الله علیه و آله) نزديك شده و به عبارت ديگر به همان اندازه داراى قلبى قرآنى شده است. إن شاءاللّه  جبرائيل(علیه السلام) هم لطف مى كند و تأثير مى گذارد. ما تنها در این مورد به لطف خدا اميد داريم. حال ببينيد قرآن را چگونه مى خوانيد. 
  خدا شهيد مطهرى را رحمت كند. ايشان در يك صحبتى  در اواخر عمر می فرمودند: «خدا مى داند اخيرا قرآن را كه مى خوانم طور ديگرى مى فهمم.» كسى كه زحمت بكشد إن شاءاللّه  به لطف خدا چنين فهم و شعورى پيدا مى كند که مرحوم شهید مطهری پیدا کردند. امّا چه موقع انسان با قرآن چنين برخوردى مى كند؟ وقتى كه بداند قرآن، كلام يك انسان عادى نيست، قرآن صورت اسرار عالم عرش و کرسی است، در اين صورت است كه برخورد او با قرآن، برخوردى شایسته مى شود، جلدش را مى بوسد، خطش را به امید ثواب نگاه مى كند ولی متوجه وجه باطنی آن نیز هست، وقتى انسان مقام قرآن را درست تشخيص داد، قرآن غذاى