صفحه ٩٤

  اهل دنيا وقتى گرفتار مصيبتى مى شوند خيال مى كنند به خاطر زرنگ نبودن خودشان است. چون قبول ندارند كه زندگىِ غيردينى باعث گرفتارى آنها شده است. مى خواسته اند سر كسى كلاه بگذارند و او فهميده است، تصور می کنند اگر او نفهميده بود موفق مى شدند. رفتار آنها مثل كسى است كه نزديك چاهى ايستاده است و مى بيند كه هركس از آنجا مى گذرد در چاه مى افتد، به جاى اين كه بفهمد آنها به خاطر بى احتياطى نيست كه در چاه مى افتند بلكه جنس اين چاه چنان است كه هركس هوس کند بر سر آن برود به چنین سرنوشتی دچار می شود. تصور مى كند اگر پايش را در نقطه ديگرى بر سر همان چاه مى گذاشت درون چاه نمى افتاد و لذا با آن حساب به چاه نزدیک می شود و در چاه مى افتد. فکر باطل مثل آن چاه است، كسى كه فكرش باطل است به جهت همين فكر باطل هر روز ضربه مى خورد ولى نمى فهمد و ديگران را متّهم مى كند. در حالی که تا فكر انسان، الهى نشود هر روز ضربه مى خورد، چون جنس دنيا فاجعه است. حضرت مى فرمايند اين را به قلب خود بفهمان كه جنس دنيا فاجعه است و بايد در دنيا زندگى كنى ولى به آن نزديك نشوى. از خود بپرس «أَيْنَ الَّذِينَ مَلَكُوا مِنَ الدُّنْيَا أَقَاصِيَهَا»(31)  كجايند آنان كه به دست نایافتنی های دنیا دست یافتند. علاوه بر این متوجه باش خوبان دنیا برای دنیا تلاش نکردند تا شما بخواهید حاصل تلاش آن ها را در دنیا جستجو کنید، حضرت در جاهای دیگر در رابطه با آن خوبان می فرمایند از خودتان بپرسید: «أَيْنَ الَّذِينَ كَانُوا أَحْسَنَ آثَاراً وَ أَعْدَلَ أَفْعَالًا وَ أَكْبَرَ مُلْكا»(32)  كجايند آنان كه بهترین اثرها را از خود به جای گذاشتند و عادلانه ترین کارها را کردند و به برترین دارایی ها رسیدند. «أَيْنَ الَّذِينَ أَخْلَصُوا أَعْمَالَهُمْ لِلَّهِ وَ طَهَّرُوا قُلُوبَهُمْ بِمَوَاضِعِ ذِكْرِ اللَّه »(33)  كجايند آنان كه خالص گردانيدند كردارهاى خود را از براى خدا و پاك  ساختند دل هاى خود را از براى جايگاه هاى ذكر خدا و پاك ساختند آن ها را از انديشه ها و از فكرهاى بي حاصل از براى اين كه قلب شان جايگاه  ذكر و ياد خدا باشد و هميشه با خداوند و معبود خود به سر برند.