معارف بوک

 اکنون از طریق آن توصیف و تصویر نگاه می کنیم». در نگاه به دنیا نیز گرفتار توصیف ها و تصویرهای ذهنی و توهمیِ خود هستیم که موجب می شود زوال و انتقال آن را نبینیم. در رابطه با نقش تصورات و نسبت سایر موجودات با تصورات ما محى الدين بن عربى در شرح حالش مى گويد وقتى جوان بودم روزى سوار بر اسب در راهى مى رفتم كه اسب مرا بين يك گله گورخر برد - با اين كه گورخرها حيوانات نيمه وحشى هستند - هيچ كدام از آن ها فرار نكردند چون در نفس من امنيت ديدند. يعنى من هرگز تصور آزار دادنشان را نداشتم و چون در نفسم كاملاً به آنها امنيت داده بودم اصلاً از من نترسيدند و به محض اين كه آن دو نفرى كه همراه من بودند آمدند، گورخرها فرار كردند. حتماً اطلاع دارید كه حيوانات مقام تسبيحشان مقام تسبيح يگانه است و مثل ما نیست که ذهن و اندیشه مان به چندین هدف تعلق دارد و باید در درون این تعلقات به خداوند نظر کنیم. موجودی که مقام تسبيحش يگانه شد، نفوذ تسبیحش زياد است و بیشتر می تواند در عالم حضور داشته باشد و آنچه را در اطرافش می گذرد احساس کند. فقط فرق حیوانات با انسان در اين است كه درجه ی تسبيحشان نسبت به انسان، پايين است ولى نفوذ تسبيحشان در نظر به ماوراء این عالم زياد است. در روايات به اين مضمون داريم كه پیامبر(صلی الله علیه و آله) مى فرمايند: اين كه مى بينيد مثلاً در گله ی گوسفندان ناگهان يك گوسفند رَم مى كند براى اين است كه عذاب يك كافر را احساس مى نماید. يعنى يك حيوان مى تواند احساس كند كه درون قلب ما چه مى گذرد چون در مقام تسبيحش يگانه است. بنابراين اگر حيوانات گاهى به ما حمله مى كنند به روح تجاوز كار ما كه نسبت به آنها داريم حمله مى كنند.
  يك وقت نگاه مى كنيم مى بينيم يك مار در نزديكى ما هست و ما هم بدون هیچ گونه تصورِ اضافه ای، فقط نگاهش مى كنيم و كارى با او نداريم ولى يك وقت تصور می کنیم آن مار بنا دارد که ما را بگزد و لذا تصور کشتن آن را در ذهن خود می پرورانیم، مار هم از ما احساس امنيت نمى كند در نتیجه مى خواهد از خودش دفاع كند، به همين جهت حمله مى كند و ما را نيش مى زند. معلوم است که در این رابطه ترس و تصور ما از مار بود که ما را نيش زد، ما از ترس و تصور خودمان ضربه خورديم. این مسئله تا زمانی وجود دارد که ارتباط ما با واقعیات ارتباط مستقیم نیست، ذهنیات ما حاکم بر عملی است که انجام می دهیم، همین طور که تصورات امروز ما عمل فردای ما را در رویارویی با حادثه های فردا، می سازد. نحوه ی