معارف بوک

که مثلاً ملاحظه می کنید دقيقا معده ی شما را همان كسى ساخته است كه آب را ساخته است و معده ی شما آماده شده است كه مواد غذايى را از طريق همان آب جذب كند و وارد خون نماید. زمين را همان كسى ساخته است كه آب ، هوا و دريا را ساخته است و هوا در خدمت زمين و زمين و هوا در خدمت دريا و زمین و آب و هوا در خدمت جنگل ها و مراتع و همه در خدمت انسان اند و به این معنا همه يك آهنگى اند چون از یک طرف همه در خدمت هم هستند و از طرف دیگر همه در خدمت انسان اند. همان طور که ريه ی انسان را همان كسى ساخته است كه قلب و رگ و... را ساخته است. همه ی اين ها با هم مى توانند باشند و همه در خدمت همدیگر هستند و همه در خدمت انسان اند. به قول معروف نظم عالم، نظم اُرگانيكى و اندام وار است و نه نظم مكانيكى که هر جزء برای خود منظم باشد بدون آن که هر کدام در خدمت دیگری و بقای هر عضو منوط به فعالیت عضو دیگری باشد. آب و آتشى كه در طبیعت هستند و ظاهراً ضدّ هم می باشند در کلیت خود، مكمّل و تنظيم كننده ی همدیگرند تا نه آتش از مرز خود جلوتر رود و نه آب. همه ی این ها نشان می دهد که يك مديريت واحد این نظام را شکل داده و به تعبیر حضرت مولی الموحدین(علیه السلام): «وَ لكِنَّهُ اِلهٌ وَاحِدٌ كَما وَصَفَ نَفْسَهُ» لكن همان طور كه او خود را وصف كرده، معبود واحدى است. خداوند در قرآن مى فرمايد: «اِلهُكُمْ اِلهٌ واحدْ»(2)  اى انسان ها، معبود شما، كه بايد جهت قلب خود را به سوى او بيندازيد، معبود واحدى است و يگانگى اصل و حقيقتِ اوست و اگر متوجه يگانگى او نشويد، بهره ی كامل از عبادت خود نمى بريد. زیرا «يگانگى» كمال است، و در مقابلِ يگانگى، كثرت است، وقتى پاى كثرت در ميان است، پاى نقص در ميان است، چون وقتى كثرت معنى مى دهد كه هر کدام از پدیده ها چیزی داشته باشند و چیزی نداشته باشند. از این جهت دوگانگى مطرح است، در حالى كه كمال مطلق هيچ نقصى ندارد، پس اَحد است و از طرفى با توجّهِ قلبى به سوى اَحد، جان انسان به يگانگى مى رسد و از اضطراب و تشتت نجات مى يابد.
  حضرت مى فرمايند: «لايُضادُّهُ فِى مُلْكِهِ اَحَدٌ» احدی در حوزه ی حکمرانی او نیست که مقابل او باشد. پس حوزه ی حضور و نفوذ او سراسر عالم را احاطه کرده و با اراده ی نافذ