معارف بوک

 5. در پی جوئی حق، مثل آن باشد که دنبال گمشده ای است که اگر یافت، خوشحال شود، هرچند در کلام حریف باشد و او را یاور خویش در یافتن گمشده ببیند، نه دشمن.
  6. هرگاه رقیب می خواهد از سؤالی به سؤالی و از دلیلی به دلیلی دیگر منتقل شود، جلوگیر نشود، بلکه او را در رسیدن به مقصود و نکته ی مورد نظر، یاری کند. 
  7. با کسانی مناظره کند که استقلال علمی دارند، تا اگر جویای حق است، از آنان بهره ببرد. بسیاری از افراد از بحث و مناظره با زبردستان و پختگان پرهیز می کنند، تا مبادا حقی بر زبان آنان جاری شود، بلکه بیشتر علاقه مند به بحث با افراد پائین تر و ضعیف ترند تا باطل خود را ترویج کنند.(18)  
  جدال احسن و بحث آزاد، کار هرکس نیست. هم سعه ی صدر و وسعت نظر می خواهد، هم تسلط بر مطلب، هم قدرت بر استدلال لازم دارد، هم حوصله ی نتیجه گیری .
  امامان معصوم(علیهم السلام) به ما تذکر داده اند که هرگاه انسان با دانشمندى مراء كند، وى پى مى برد كه آن فرد در جست و جوى علم نيست و دانش خويش را عرضه نمى كند و اگر با جاهل مراء كند، جاهل او را خوار و پست مى سازد؛ پس انسان در هر دو صورت بايد از اين عمل بپرهيزد. امام صادق(علیه السلام)از وصيت ورقه بن نوفل بن خديجه مى فرمايد: «لَا تُمَارِي جَاهِلًا وَ لَا عَالِماً فَإِنَّكِ مَتَى مَارَيْتِ جَاهِلًا أَذَلَّكِ وَ مَتَى مَارَيْتِ عَالِماً مَنَعَكِ عِلْمَهُ وَ إِنَّمَا يَسْعَدُ بِالْعُلَمَاءِ مَنْ أَطَاعَهُمْ الْخَبَر»(19)  با فرد نادان و با دانشمند مراء نكن؛ زيرا اگر با جاهل مجادله كنى، آزارت مى دهد و اگر با دانشمند مجادله كنى، علمش را به تو عرضه نمى كند. كسانى به وسيله ی دانشمندان سعادتمند مى شوند كه خواهان علم، و در برابر دانش و دانشمند فروتن باشند. حضرت رضا(علیه السلام) مى فرمايند: «لَا تُمَارِيَنَّ الْعُلَمَاءَ فَيَرْفُضُوكَ وَ لَا تُمَارِيَنَّ السُّفَهَاءَ فَيَجْهَلُوا عَلَيْك »(20)  با دانشمندان مراء نكن ، تا تو را از خودشان دور نسازند و با نادانان نيز مراء نكن، تا با تو جهالت نكنند.