معارف بوک

  گذاشته اند چون در جایی پا گذاشته اند که باید از ورود به آن جا خودداری می کردند. اسير رودربايستى هستند و از حرف هايى كه مردم پشت سرشان مى زنند نگرانند. شادى شان حقیقتاً غم است و شادی واقعی را گم کرده اند، در زندگى سوار بر ترس شده اند و ترس هایشان هم آنها را به اين طرف و آن طرف پرتاب مى كند. نمره نياورده اند مى ترسند که حالا چه کنند. نمره هم بياورند مى ترسند كه مبادا در ترم بعد نمره ی پايين بياورند. به گفته ی مولوی:

  در تمام کارها چندین مکوش     جز به کاری که بُوَد در دین مکوش
  عاقبت تو رفت خواهی ناتمام     کارهایت ابتر و نان تو خام

  قرآن می فرماید: «وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً» به دنبال چیزی که علم نداری راه نیفت. زیرا گوش و چشم و دل مورد بازخواست قرار می گیرند که چرا درست عمل نکرده اند رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «مَنْ عَمِلَ عَلَى غَيْرِ عِلْمٍ كَانَ مَا يُفْسِدُ أَكْثَرَ مِمَّا يُصْلِح »(5)  کسی که بدون آگاهیِ لازم به کاری دست بزند فسادش بیشتر از اصلاح اش می باشد. همچنان که حضرت صادق(علیه السلام)می فرمایند: «الْعَامِلُ عَلَى غَيْرِ بَصِيرَةٍ كَالسَّائِرِ عَلَى غَيْرِ الطَّرِيقِ وَ لَا يَزِيدُهُ سُرْعَةُ السَّيْرِ مِنَ الطَّرِيقِ إِلَّا بُعْدا»(6)  كسى كه بدون بينائى عمل كند چون كسي است که به بيراهه رود و سرعت رفتن جز پرتى از راه برايش نيفزايد. چقدر کار حساسی است که انسان بتواند به موقع عمل کند.(7)  
  اگر هر کسی به اندازه ی وُسعی که دارد تلاش کند و از یک جهت از اقدام بی جا خودداری نماید و از جهت دیگر در عمل نسبت به آنچه آگاهی دارد کوتاهی نکند، جامعه به تعادلِ لازم می رسد. وقتی تحصیل می کند از یک طرف بيهوده خود را اسير سايه هاى دروغين و افتخارهاى خيالى نكند و از طرف دیگر در بکار گیری استعدادهایش نیز کوتاهی ننماید تا بتواند با مرتبه ی عالی تر خود روبه رو شود، مرتبه ای که نه خیالی و وَهمی است و نه مرتبه ای مادون مرتبه ی حقیقی اش می باشد.