صفحه ٦٠

بودن تئورى هايش را روز به روز بهتر نشان داده و به خوبى همه ى مزاحمت هاى جهان استكبارى را به بهترين نحو از سر خود گذرانده است. در حالى كه فرهنگ مدرنيته در اين تقابل، هرچه بيشتر تلاش كرده، بيشتر به عدم توانايى خود نزديك شده است. اگر در حال حاضر از بنده بپرسيد تمدنِ اسلامى، به صورت بالفعل موجود است يا نه؟ جواب مى دهم: نه. اگر بگوييد: به طور دقيق تمدن اسلامى چيست؟ مى گويم: در عين اين كه كلّياتش معلوم است ولى مصداق هاى ريز آن را نمى دانم، چون در زمان خودش، خودش را نشان مى دهد. مثال سايه روشن را كه عرض كردم در نظر بياوريد، اگر من به اين باور رسيدم كه اتاقى نياز دارم كه حالت سايه روشن داشته باشد؛ شروع مى كنم به ساختن آن، حال در اين كار از طريق آزمايش و خطا به قدرى جلو مى روم تا آنچه را در نظر دارم بسازم. ممكن است چند بار بسازم اما ببينم اين آن نيست كه مى خواهم، خراب مى كنم و دوباره مى سازم، باز اگر ببينم اين آن نيست كه مى خواهم دوباره خراب مى كنم و مى سازم. امّا بالأخره وقتى آن طور كه من مى خواستم ساخته شد، در آن صورت با آن انس مى گيرم، بعد از اين حالت است كه شما به مطلوب من آگاهى مى يابيد، در اين صورت شما را هم به آن دعوت مى كنم. با توجه به اين نكته اگر إن شاءالله تمدن اسلامى با مجموعه ى روابط و ابزارهايش ساخته شد، تمدن غرب با يك اشاره فرو مى ريزد. تمدن غربى در حال حاضر انسان ها را به هوس دعوت مى كند، حال فرض كنيد اگر بشر بخواهد از هوس بازى دست بردارد، جايى ندارد كه برود؛ ما هنوز نتوانسته ايم چنين بشرى را به وطنى دعوت كنيم كه بتواند راه به سوى كمالات معنوى را لمس كند، ما هنوز فرهنگى كه اشاره به وطن معنوى انسان داشته باشد نداريم تا او را به آن دعوت كنيم، امّا وقتى كه وطن اسلامى را با توجّه به آرمان ها و عالَم مخصوص به خودش ساختيم، آن وقت است كه مى توانيم به سادگى جهانيان را به تمدن اسلامى دعوت نماييم. فضاى حرم ائمه (عليهم السلام) و يا فضاى جبهه بوى وطن اسلامى مى دهد، ولى مصداق هاى عينى تمدن اسلامى كه در آن تمام مصداق هاى زندگى، متذكر عالَم قدس باشد، چيز ديگرى است. وقتى شما به ديدار مناطق جنگى مى رويد، احساس مى كنيد داراى فضاى خاصى است كه با آن احساس آشنايى داريد، احساس مى كنيد وطن شما اينجاست، مثل مسجدالحرام كه نماز را تمام مى خوانيد، زيرا در بطن اين فضا يك تمدن خوابيده است و شما در آن جا يك نحوه سُكنى گزيدن و وطن گرفتن را مى يابيد. در